Wat is vitaliteit op de werkvloer?

Wat is vitaliteit op de werkvloer voor u? Steeds meer bedrijven ontwikkelen hun vitaliteitsbeleid met een focus op duurzame inzetbaarheid met bewezen voordelen. Hoewel vitaliteit gebaseerd is op drie pijlers, voeding, beweging en ontspanning, kan dit voor ieder bedrijf er anders uitzien. Met welke werkomstandigheden hebben uw werknemers te maken? Investeert u in vitaliteit bij fysiek zwaar werk, kantoorwerk met veel schermtijd of werk waarbij veel contact met klanten is? In dit artikel bespreken we hoe vitaliteit eruit ziet voor verschillende sectoren en dus verschillende werkvloeren.

Wat is vitaliteit?

Een vitaliteitsbeleid is beleid dat zich richt op het vitaal werken en vitaal maken van uw werknemers. En wat is vitaliteit precies? Vitaliteit bestaat uit verschillende factoren, zoals voeding, beweging, ontspanning, veerkracht en zelfvertrouwen. Vitale werknemers zijn over het algemeen minder snel ziek, meer gemotiveerd en veerkrachtig en zijn productiever. Werknemers met een slechte algemene gezondheid zijn eerder geneigd om uit te vallen door lichamelijke en/of geestelijke klachten.

Duurzame inzetbaarheid

Een ander sleutelwoord dat vaak bij vitaliteit genoemd wordt is duurzame inzetbaarheid. Duurzame inzetbaarheid wil zeggen dat werknemers inzetbaar blijven op de arbeidsmarkt tot aan hun pensioen. Hierbij hoort een positieve leercultuur waarin mensen zich kunnen blijven ontwikkelen om up-to-date te blijven met kennis en vaardigheden, alsook fysiek en mentaal veilig en langdurig kunnen blijven werken. TNO ontwikkelde de Duurzame InzetbaarheidsindeX waarmee u kunt meten hoe het ervoor staat als het gaat om duurzame inzetbaarheid in uw bedrijf en waar u op kunt investeren voor de beste resultaten voor uw bedrijf. Dit kunt u ook weer koppelen aan de handige Kosten-Baten tool Duurzame Inzetbaarheid van TNO. Hiermee kunt u uitzoeken wat een investering in duurzame inzetbaarheid uw eigen bedrijf kan opleveren. 

Hoe zorgt u voor vitaliteit op de werkvloer?

Vitaliteit kan op verschillende manieren verbeterd worden maar hoe ziet het eruit als het gaat om de werkvloer? En op wat voor werkvloer is dat? In verschillende sectoren zijn namelijk verschillende arbeidsrisico’s en verschillende maatregelen toe te passen. Werken veel mensen op een bouwplaats in hoogbouw of heeft u een kantoor met voornamelijk zittend personeel dat veel beeldschermwerk doet? Of werken uw medewerkers veel in contact met klanten die intimideren of in emotioneel zware situaties met ernstig zieke patiënten? Hoe u als werkgever zorgt voor vitaliteit op de werkvloer is op verschillende manieren toe te passen. Om beter in kaart te brengen wat voor behoeftes uw werknemers hebben en met wat voor risico’s ze het meeste te maken hebben die hun vitaliteit in de weg kunnen zitten, kunt u de volgende onderzoeken en specialisten inzetten:

• RI&E (Risico-inventarisatie en – evaluatie): Hiermee brengt u de arbeidsrisico’s op de werkvloer in kaart. Merkt u bijvoorbeeld dat veel mensen in het werk met bepaalde machinerie klachten ontwikkelen? Dan kan het een goed idee zijn te investeren in speciale ergonomische middelen om dit te voorkomen.
• PMO/PAGO (Preventief Medisch Onderzoek/Periode Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek): Met een periodiek medisch onderzoek kunt u niet alleen verzuim voorkomen door vroegtijdig gezondheidsproblemen te signaleren en op te lossen bij uw werknemers, u kunt ook onderzoeken of er binnen bepaalde lagen van uw bedrijf veel voorkomende gezondheidsproblemen zijn die u gericht kunt oplossen door te investeren in vitaliteit. 
• MTO (Medewerkers Tevredenheids Onderzoek): Met een enquête kunt u in kaart brengen waar uw werknemers het meeste behoefte aan hebben. Dan weet u zeker dat u niet de verkeerde investering maakt en hebben uw werknemers ook het gevoel dat er naar ze geluisterd wordt. Uw werknemers weten immers het beste hoe ze hun werk beter kunnen uitvoeren.

Hoe zien vitale werknemers eruit?

Vitale werknemers zijn bewezen meer bevlogen en gemotiveerd. Bevlogen werknemers hebben meer werkplezier, zijn creatiever, productiever en zorgen voor een betere reputatie voor uw bedrijf. Niet alleen door middel van veel ‘vrijmibo’s’, maar ook door zaken waarbij ontwikkeling voorop staat te bevorderen. Daarbij kiezen veel werknemers hun banen uit op basis van de ontwikkelings- en carrièremogelijkheden die ze krijgen bij een bedrijf. Het werven en behouden van talentvolle medewerkers is zelfs een van de belangrijkste beweegredenen van Nederlandse werkgevers om te investeren in vitaliteit.

Wat is vitaliteit op de werkvloer?

Hoe ziet vitaliteit eruit op de werkvloer? En wat is vitaliteit überhaupt op de werkvloer? Een werkvloer kan ‘vitaal’ gezien worden als deze een goede basis vormt voor vitaal werken. Dat wil zeggen, de omgeving en faciliteiten zijn gericht op vitaliteit en de werksfeer draagt bij aan werkgeluk. Er zijn verschillende onderdelen waar u aan kunt denken, die we hieronder bespreken.

Ergonomie voor verschillende sectoren

Een goede ergonomie is een belangrijk onderdeel van de werkvloer en werkplek. Of dat nu gaat om veilige machines om mee te werken of kantoormeubilair van hoge kwaliteit. Een aantal manieren waarop goede ergonomie kan bijdragen aan duurzame inzetbaarheid en vitaliteit:

• Innovatieve beschermingsmiddelen
• Exoskeletten van TNO : Europees onderzoek naar het gebruik van een intelligent veilig en comfortabel exoskelet voor zware manuele taken.
  • In een experiment van armondersteundende exoskeletten voor stukadoors kwamen zeer positieve resultaten.
  • Ook bij zorgpersoneel werkt het goed om de rug te ondersteunen bij het vele staan.
• Werkt veel van uw personeel op kantoor, voornamelijk sedentair met veel schermtijd? Zelfs zittend kunnen mensen lichamelijk zware klachten ontwikkelen door een slechte zithouding. ‘Zitten is het nieuwe roken’, zoals gezegd door Nilofer Merchant tijdens zijn TEDTalk in 2013. Innovatief kantoormeubilair zoals een elektrisch zit-sta bureau, een ergonomische muis of toetsenbord, of een Desk Cube voor thuiswerkers kunnen uw werknemers een hoop klachten besparen.. 
  • Een slechte ergonomie wordt vaak genoemd als belangrijk nadeel aan thuiswerken. Toch is thuiswerken een belangrijke arbeidsvoorwaarde geworden voor veel werknemers. Het zorgen voor budget om ergonomisch meubilair aan te schaffen of dit soort meubilair uit te lenen van kantoor waarborgt de veiligheid van de thuiswerkplek. 

Indeling van de werkplek voor optimale vitaliteit

Naast ergonomische producten en een goede werkhouding hoort voldoende pauze en herstel tijdens werk ook bij een gezonde ergonomie. Op de werkvloer kan dit ook door te zorgen voor verschillende ruimtes of plekken waar werknemers zich even kunnen terugtrekken. Dit kan vooral een noodzaak zijn wanneer uw werknemers in drukke werkomgevingen werken of veel digitale overprikkeling ervaren. 

• Stilteruimtes, zodat uw werknemers even ‘offline’ kunnen gaan om echt even pauze te nemen van werk, zeker bij veel beeldschermwerk. Deze werken bovendien perfect om meditatie te stimuleren, een bewezen praktijk voor een betere mentale gezondheid. Dat is ook positief wanneer u personeel heeft dat fysiek werk verricht.  (BRON)
• Powernappen is een nieuw verschijnsel waar verschillende bedrijven al mee experimenteren. Door te powernappen zouden werknemers weer fris en beter kunnen werken. U kunt hiervoor een speciale ruimte ontwikkelen met bijpassend meubilair. 
• Ergonomisch interieur: dat interieur ook invloed kan hebben op hoe iemand de werkomgeving ervaart is iets waar steeds meer bedrijven zich van bewust worden en mee experimenteren. Denk bijvoorbeeld aan Biophilic design. Deze interieurstijl gaat uit van het concept dat men zich fysiek en mentaal beter voelt in een natuurlijke omgeving. Veel natuurlijke elementen als groene planten, natuurlijk en veel lichtinval, ruimtelijkheid en het gebruik van natuurlijke materialen als hout zouden veel gezondheidsvoordelen hebben. Een boom in kantoor halen is dus niet alleen gezellig, maar kan ook nog eens stressverlichtend zijn.

Gezonde en positieve werksfeer

Ieder bedrijf heeft wellicht wel zijn jaarlijkse bedrijfsuitjes of -etentjes, maar hoe zorgt u tussendoor voor goed contact en een positieve werksfeer op de vloer? Onderzoek wijst uit dat een goede werksfeer essentieel is om innovatie, creativiteit en positiviteit te stimuleren bij werknemers, terwijl een slechte werksfeer juist kan leiden tot burn-outklachten. Volgens Jessica van Wingerden, verbonden aan de vakgroep Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit en werknemer bij Schouten & Nelissen, kan de definitie van een goede werksfeer als volgt worden samengevat: 

• Er wordt op een prettige, professionele en fatsoenlijke manier met elkaar wordt omgegaan.
  • Het instellen van een vertrouwenspersoon is belangrijk om werknemers een luisterend oor te geven. Zeker wanneer er sprake is van veel contact en omgang met derden en een verhoogd percentage van ervaring met ongewenst gedrag. 
  • Zorg voor een aanspreekcultuur of feedbackcultuur: Een belangrijk onderdeel van een gezonde bedrijfscultuur is dat men elkaar kan aanspreken op elkaars werk, maar ook op ongewenst gedrag. 
• Naast werken is er ook ruimte voor plezier. 
• U heeft oog voor uw werknemers en hun talenten. Het aanbieden van cursussen en ontwikkelingsmogelijkheden biedt perspectief en werkt vaak positief. Bespreek bijvoorbeeld tijdens functioneringsgesprekken met uw werknemers waar ze zich graag op zouden ontwikkelen.

Voeding en beweging

U kunt zich waarschijnlijk voorstellen dat voeding en beweging belangrijke pijlers zijn bij vitaliteit. Maar wat betekent dit in de praktijk? U kunt als werkgever zorgen voor een gezonde bedrijfskantine, maar hoe stimuleert u mensen meer te bewegen en te kiezen voor gezondere opties?

• Met de fiets naar werk. Veel mensen stappen elke dag de auto of de trein in naar werk, maar voor degenen die op fietsafstand wonen is de fiets niet alleen snel maar ook gezond. Bied uw werknemers een bedrijfsfiets of een swapfiets abonnement en werk zo ook nog eens aan een beter milieu.
• Stimuleren van wandelingen. Tijdens het vele thuiswerken van 2020 ontwikkelde de Hersenstichting de populaire app Ommetje. Veel teams gingen met elkaar de competitie aan om meer wandelingen te maken. Niet alleen een leuke manier om sociaal contact te onderhouden, maar ook een goede stimulans voor wat meer beweging. 
• Sportabonnementen aanbieden. Als u uw werknemers gratis een sportabonnement aanbiedt, verlaagt dat de drempel om te sporten aanzienlijk. Kiest u een sportschool in de buurt van het werk, kunnen er ook nog eens groepjes werknemers ontstaan die samen gaan sporten en elkaar motiveren. Een win-win situatie!
• Yoga en sport op het werk. Gaan mensen niet naar sport toe, dan kunt u sport ook naar het werk halen. Organiseer bijvoorbeeld elke maandag een uurtje yoga tussen het werk door. Zo wordt het een gezamenlijke activiteit en een toegankelijke manier om te bewegen en de gezondheid op peil te houden. In combinatie met een afsluitende meditatie is het ook nog eens gezond voor het brein, de gemoedstoestand en werkt het stressverlagend.
• Bedrijfsmassage. Wanneer werknemers op het werk een massage kunnen krijgen, herstellen zij lichamelijk beter. Dit kan goed werken voor werknemers die fysiek zwaar werk doen, maar ook voor ‘zittend’ personeel kan het klachten verlichten en voorkomen.
• Sportgroepjes. Steeds meer teams hebben iemand die bijvoorbeeld een rengroepje opricht om samen na werk een rondje te joggen. Niet alleen gezond, maar ook goed voor de onderlinge contacten. Onderzoek of u werknemers binnen uw bedrijf heeft die het leuk vinden om dit initiatief te nemen.

Takeaways

• Vitaliteit op de werkvloer betekent dat uw werknemers fysiek en mentaal in goede staat verkeren en zich dus goed voelen. Hierdoor zijn zij in staat hun werk op de beste manier uit te voeren en zijn ze bovendien duurzaam inzetbaar.
• Er zijn verschillende tools die u helpen de vitaliteit binnen uw bedrijf in kaart te brengen. Denk aan een RI&E, een PMO/PAGO of een medewerkerstevredenheidsonderzoek. 
• Vitale werknemers hebben meer plezier in hun werk en zijn creatiever en productiever. Zij zorgen bovendien voor een betere reputatie voor uw bedrijf.
• Om vitaliteit op de werkvloer te bevorderen kunt maatregelen nemen op het gebied van ergonomie, werkplek indeling, een positieve werksfeer, gezonde voeding en voldoende beweging.