Wat levert duurzame inzetbaarheid op? Een overzicht van de voordelen voor werkgevers en werknemers

Geschreven door Carolien Ringma, Vitaliteit

Gepubliceerd op 05/10/2023

Inleiding 

In het hart van de maritieme, offshore en energie sector, waar de golven van verandering soms even onvoorspelbaar zijn als die op volle zee, is duurzame inzetbaarheid het kompas dat werkgevers en HR-professionals leidt naar een gezonde toekomst. Deze sector wordt geconfronteerd met unieke uitdagingen als gevolg van de vergrijzing en de noodzaak om werknemers langer in dienst te houden, tegen de achtergrond van een steeds veranderend sociaal-economisch landschap. Het begrip duurzame inzetbaarheid wordt steeds belangrijker. Maar wat houdt dit precies in en hoe kunt u dit bereiken binnen uw organisatie? Wat levert duurzame inzetbaarheid op? In deze blog verkennen we de voordelen ervan voor werkgevers en werknemers en delen we waardevolle inzichten en praktijkvoorbeelden. We bekijken hoe effectief gezondheidsbeleid eruit ziet, de implementatie van flexibele werkregelingen en de voordelen van continue opleiding en loopbaanontwikkeling voor uw werknemers.

Minder productiviteitsverlies en lagere ziektekosten

Volgens recente statistieken van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA), kan een goed geïmplementeerd gezondheidsbeleid het ziekteverzuim met tot 25% verminderen. In Nederland, waar volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ongeveer 1 op de 6 werknemers ouder is dan 55 jaar, is dit bijzonder relevant. De leeftijd waarop werknemers stoppen met werken is flink hoger geworden. Zo was in het peiljaar 2006 in de delfstoffenwinning en industrie de gemiddelde pensioenleeftijd 61,2 jaar. In 2022 is deze leeftijd gestegen tot 65,9 jaar. Bij waterbedrijven en afvalbeheer zien we een vergelijkbare trend. In 2006 kwam de gemiddelde pensioenleeftijd nauwelijks boven de 60 jaar uit(59,5 jaar), in 2022 was de gemiddelde pensioen leeftijd opgelopen tot 65,7 jaar.

Inzetten op duurzame inzetbaarheid is onvermijdelijk om uw werknemers langer gezond aan het werk te kunnen houden. De vergrijzing brengt chronische aandoeningen met zich mee, die de werkcapaciteit van oudere werknemers beïnvloedt en de kosten voor werkgevers verhoogt door een verlies aan productiviteit en hogere ziekteverzuimkosten.

Wat levert duurzame inzetbaarheid op? Mentale gezondheid 

Een gezond personeelsbestand is meer dan alleen fysiek welzijn; het gaat ook over mentale veerkracht. Stressmanagement en een psychologisch veilige werkomgeving zijn essentieel voor het behoud van een effectief team. Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk meld dat meer dan de helft van de 550 miljoen werkdagen die jaarlijks in de VS verloren aan ziekteverzuim stress gerelateerd zijn en dat een op de vijf last-minute no-shows te wijten is aan stress op het werk, wat de noodzaak van een geïntegreerd gezondheidsbeleid benadrukt. Mentale gezondheid levert duurzame inzetbaarheid op. Dit is in het voordeel van zowel werkgevers als werknemers.

Oorzaken verminderde duurzaamheid

De oorzaken van verminderde duurzame inzetbaarheid zijn divers en omvatten werkgerelateerde stress, persoonlijke gezondheidsproblemen en maatschappelijke veranderingen, zoals de snelle technologische vooruitgang vereist dat werknemers zich continu moeten aanpassen en bijleren. In de maritieme- en offshore-industrie ligt de sleutel tot succes in het vermogen van werknemers om zich aan te passen en mee te groeien. Duurzame inzetbaarheid is daarom van cruciaal belang, maar verschillende factoren kunnen dit verminderen.

Minder werkgerelateerde stress

In de maritieme sector staat de bemanning vaak onder hoge druk. De veiligheid aan boord van schepen zoals de gigantische container carriers of de complexe boorplatforms in de Noordzee is een continue zorg. Urenlang waakzaam blijven, navigeren door smalle scheepvaartroutes en het hanteren van potentieel gevaarlijke apparatuur kan tot een hoge mate van stress leiden. Minder werkgerelateerde stress helpt om uw werknemers duurzaam inzetbaar te houden.

Uit een evaluatie van ongevallen in de laatste zes maanden van 1995 bleek dat 16% van de kritieke scheepslachtoffers en 33% van de verwondingen gedeeltelijk te wijten waren aan menselijke vermoeidheid. Vermoeidheid treedt voornamelijk op omdat een werknemer in dit geval niet voldoende rust kan krijgen om te herstellen van de effecten van wakker zijn of zware stress gedurende een langere periode. Duurzame inzetbaarheid nastreven levert werknemers minder kans op ongelukken en werkgevers minder aansprakelijkheid en kosten op.

Wat levert duurzame inzetbaarheid op? Minder persoonlijke gezondheidsproblemen

De fysieke eisen van het werk op zee zijn niet te onderschatten. De bemanningsleden, zoals de engineers die zware machines onderhouden of de deckhands die bij alle weersomstandigheden aan dek werken, lopen een verhoogd risico op gezondheidsproblemen, zoals rugklachten en gewrichtspijn. Deze persoonlijke gezondheidsuitdagingen worden verder benadrukt in een studie gepubliceerd in de “National Library of Medicine”, waarin het veelvuldig voorkomen van musculoskeletale problemen binnen deze sector wordt gedocumenteerd. 

Maatschappelijke veranderingen

De maritieme wereld is niet immuun voor technologische vooruitgang. Nieuwe navigatiesystemen, automatisering aan boord en geavanceerde communicatietechnologieën vereisen van bemanningsleden dat zij voortdurend nieuwe vaardigheden leren en zich aanpassen. Het “Maritime Knowledge Centre” biedt inzicht in hoe deze technologische verschuivingen de industrie vormgeven en benadrukt de noodzaak van voortdurend leren.

Specifieke voorbeelden uit de praktijk

Neem de introductie van autonome schepen, een innovatie die de sector zou kunnen transformeren. Terwijl dit de efficiëntie kan verhogen, creëert het ook zorgen over werkzekerheid en de noodzaak voor technische scholing voor de huidige bemanning. Bovendien kan de implementatie van nieuwe software voor energiebeheer op offshore boorplatforms resulteren in een aanzienlijke productiviteitswinst, maar vereist het ook dat u uw personeel omschoolt om met deze systemen te kunnen werken.

Wat levert duurzame inzetbaarheid op?

Door deze uitdagingen te adresseren en tegelijkertijd de kansen te benutten die technologische vooruitgang bieden, kunnen de maritieme- en offshore-industrie navigeren naar een duurzame toekomst waarin werknemers niet alleen overleven, maar gedijen. Het is essentieel dat organisaties deze factoren erkennen en actie ondernemen om duurzame inzetbaarheid te bevorderen, door stressmanagement, gezondheidsprogramma’s en voortdurende educatie aan te bieden.

Thuiswerken: voordelen voor werknemers en werkgevers

Een aspect dat speciale aandacht verdient binnen de sector is thuiswerken. Hoewel dit in sommige delen van de sector niet toepasbaar is, kan het waar mogelijk een significante bijdrage leveren aan werknemerswelzijn. De ‘Harvard Business Review’ rapporteert dat een overgrote meerderheid van de werknemers flexibiliteit in hun werkzaamheden wenst. Thuiswerken kan leiden tot meer autonomie en balans tussen werk en privéleven wat weer een voordeel is ook voor werkgevers. Thuiswerken kan ook uitdagingen met zich meebrengen, zoals een gevoel van isolement en de noodzaak voor sterke zelfdiscipline en tijdmanagement.

Preventie levert meer duurzame inzetbaarheid op

Om de duurzame inzetbaarheid te bevorderen, is preventie van ongelukken maar ook psychosociale belasting noodzakelijk. U kunt u overwegen om een vierdaagse werkweek of glijdende werktijden in te voeren. Investeren in technologie die werken op afstand mogelijk maakt en extra mogelijkheden voor verlof bieden, zoals ouderschapsverlof of zorgverlof, bevordert duurzame inzetbaarheid. Deze maatregelen zijn niet alleen gunstig voor het welzijn van de medewerkers, maar ook voor de bedrijfsresultaten. Lees meer over de voor en nadelen van flexibel werken voor uw personeel in onze blog.

Voordelen voor werknemers en werkgevers

In de maritieme sector, offshore-industrie en windenergie sector, waar de kracht van de natuur onmiskenbaar aanwezig is en de vraag naar energie onverminderd doorgaat, is de duurzame inzetbaarheid van personeel een cruciale pijler voor succes en brengt voordelen voor werknemers en werkgevers met zich mee. Om duurzame inzetbaarheid te bevorderen, kunnen werkgevers innovatieve werkregelingen overwegen die niet alleen de werknemers ten goede komen, maar ook de bedrijfsresultaten versterken.

Vierdaagse werkweek in de maritieme sector?

Stelt u zich eens voor dat op een groot vrachtschip, dat cruciale goederen over de wereldzeeën vervoert, een kapitein de nieuwe regel introduceert van een vierdaagse werkweek voor het personeel aan wal. Dit betekent dat de werknemers die verantwoordelijk zijn voor de logistiek, planning en ondersteuning, nu een extra dag hebben om te herstellen van de intensieve werkzaamheden. Dit leidt tot verhoogde alertheid, betrokkenheid en tevredenheid, wat essentieel is voor een sector waar veiligheid en precisie voorop staan. 

Maritieme sector is nog niet klaar voor een vierdaagse werkweek

Echter, het lijkt erop dat de noodzaak van een vierdaagse werkweek nog niet wordt gevoeld in de maritieme sector. Leden van de “Maritime HR Association” geven aan dat in het algemeen de industrie nog niet klaar is om een werkdag te skippen. Vanwege het 24/7 karakter van het bedrijfsleven kan dit nu nog niet zijn zij van mening. Het aanpassen van de werkroutine naar verschillende tijdzones is een andere grote uitdaging. Ondanks de gemeenschappelijke indruk dat het de balans tussen werk en privéleven verbetert, zijn sommige maritieme bedrijven bezorgd dat het personeel onder druk komt te staan om dezelfde werklast in minder tijd te verzetten. In het geval dat bedrijven niet meer om de 4-daagse werkweek heen kunnen, schatten sommige maritieme bedrijven in dat ze waarschijnlijk meer mensen moeten inhuren en personeelsrotatie moeten implementeren om normaal zaken te kunnen blijven doen.

Flexibele werktijden in de offshore industrie

In de offshore industrie, waar olieplatform medewerkers vaak wekenlang op zee zijn, kunnen glijdende werktijden de oplossing zijn voor het verminderen van burn-out en het verhogen van de moraal. Door werknemers toe te staan hun start- en eindtijden aan te passen, kunnen ze werken op momenten dat ze het meest energiek zijn, wat bijdraagt aan de algehele efficiëntie en effectiviteit.

Investeren in technologie voor de windenergiesector

Voor technici die werken aan de installatie en het onderhoud van windturbines, kan de investering in technologie die werken op afstand mogelijk maakt, van onschatbare waarde zijn. Het gebruik van drones voor inspecties en geavanceerde software voor het monitoren van turbineprestaties kan de noodzaak van fysieke aanwezigheid verminderen, waardoor werknemers meer tijd door kunnen brengen met hun gezin.

Extra verlofmogelijkheden

Het bieden van extra mogelijkheden voor verlof, zoals ouderschapsverlof of zorgverlof, kan bijzonder waardevol zijn in deze industrieën. Neem bijvoorbeeld een werktuigkundige aan boord van een offshore booreiland die gebruik kan maken van ouderschapsverlof om bij de geboorte van een kind te zijn. Deze mogelijkheid kan helpen om gekwalificeerd en toegewijd personeel te behouden, wat van vitaal belang is voor de operationele continuïteit. Zo stelde een teleurgestelde offshore werknemer in 2016 op een forum nog de vraag waarom de afdeling HR van zijn bedrijf voor één week verlof twee weken salaris plus de helft van zijn 18 weken recht op ouderschapsverlof rekende. 

Moderne benadering arbeid

Maatregelen gericht op het bevorderen van de werk-privébalans en het welzijn van medewerkers, weerspiegelen een moderne benadering van arbeid die zowel rekening houdt met de menselijke behoeften als met bedrijfsdoelstellingen. Door dergelijke strategieën te implementeren, tonen werkgevers in de maritieme, offshore en windenergie sector hun inzet voor het welzijn van hun werknemers, wat op zijn beurt leidt tot gezondere, meer betrokken  werknemers en verbeterde bedrijfsresultaten.

Conclusie 

De kern van duurzame inzetbaarheid binnen sectoren, zoals de maritieme en offshore sector, is het harmoniseren van bedrijfsefficiëntie met werknemerswelzijn. Een strategisch gezondheidsbeleid, flexibele werkarrangementen en voortdurende scholing zijn geen luxe, maar noodzakelijke investeringen die substantiële rendementen opleveren in termen van verlaagd ziekteverzuim en verhoogde productiviteit.

Het aanpakken van werkgerelateerde stress en het faciliteren van technologische aanpassingen zijn essentieel om de personele capaciteit te behouden en te optimaliseren. De implementatie van moderne werkregelingen en het bieden van aanvullende verlofmogelijkheden vormen hierin cruciale stappen.

Als werkgever of HR-professional in deze dynamische sectoren, is het moment aangebroken om proactief deze elementen te integreren in uw bedrijfsvoering. Deze beweging zal niet alleen de betrokkenheid van uw werknemers versterken, maar dient ook als fundament voor aanhoudende groei en concurrentievoordeel.

Download de RI&E Checklist

Ontdek waar uw bedrijf aan moet voldoen en download deze gratis checklist.

Bekijk alle downloads

Gerelateerde berichten

Ontwikkelen van effectief ziekteverzuimbeleid voor de maakindustrie

Belang van preventieve gezondheidschecks voor werknemers in risicovolle werkomgevingen

  • Carolien Ringma
  • 18/10/2024
  • Verzuim

Innovatieve technologieën ondersteunen ziekteverzuimbeheer