Preventie van ziekteverzuim in de productiesector

Geschreven door Carolien Ringma, Verzuim, Vitaliteit

Gepubliceerd op 12/06/2024

Preventie van ziekteverzuim in de productiesector is noodzakelijk want het ziekteverzuim is een aanzienlijk probleem in deze sector. Vooral de industrie is het . Hoge verzuimcijfers kunnen leiden tot verminderde productiviteit , verhoogde kosten en een negatieve invloed op de moraal van uw personeel. Daarom is het essentieel om strategieën te implementeren die ziekteverzuim effectief kunnen voorkomen. In deze blog delen we naast een analyse van het ziekteverzuim binnen de productiesector ook enkele waardevolle adviezen en inzichten om ziekteverzuim in de productiesector te minimaliseren.

Productiesector: welke activiteiten?

De productiesector omvat verschillende industriële activiteiten waarbij grondstoffen worden omgezet in afgewerkte producten. Volgens gangbare definities en classificaties, zoals die van het CBS, omvat de productiesector de volgende sectoren:

Industrie

Verwerking van grondstoffen en fabricage van goederen. Denk hierbij aan:

  • chemische industrie;
  • metaalindustrie;
  • textielindustrie.

Bouwnijverheid

Constructie van gebouwen en infrastructuur:

  • woningbouw;
  • wegenbouw;
  • civiele techniek.

Delfstoffenwinning

Extractie van natuurlijke hulpbronnen:

  • mijnbouw;
  • oliewinning;
  • gaswinning.

Energievoorziening

Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en airconditioning:

  • elektriciteitscentrales;
  • gasdistributie.

Waterbedrijven en afvalbeheer:

Beheer van water en afval:

  • watervoorziening;
  • afvalverwerking;
  • recycling.

Ziekteverzuim productiesector in 2023

Cijfers over het ziekteverzuim in de productiesector in 2023 geven genoeg reden om serieus na te denken over preventie van ziekteverzuim. Onze analyse van deze cijfers benadrukt het belang van preventie.

Industrie

Bouwnijverheid

  • Matig verzuimpercentage: 45,0% van de werknemers heeft verzuimd.
  • Frequentie en duur: Verzuimfrequentie van 1,1 keer per werknemer en een gemiddelde duur van 8,9 werkdagen.
  • Werkgerelateerd verzuim: 8,2% hoofdzakelijk werkgerelateerd.

Delfstoffenwinning

  • Laagste verzuimpercentage: 40,9% van de werknemers heeft verzuimd.
  • Frequentie en duur: Laagste verzuimfrequentie (1,0 keer) en een gemiddelde duur van 9,3 werkdagen.
  • Werkgerelateerd verzuim: Hoogste percentage van werkgerelateerde verzuimgevallen (8,9% hoofdzakelijk).

Energievoorziening

  • Redelijk verzuimpercentage: 47,5% van de werknemers heeft verzuimd.
  • Frequentie en duur: Verzuimfrequentie van 1,2 keer per werknemer en een gemiddelde duur van 7,7 werkdagen, de kortste duur in deze sector.
  • Werkgerelateerd verzuim: Laagste percentage van werkgerelateerde verzuimgevallen (5,3% hoofdzakelijk).

Waterbedrijven en Afvalbeheer

  • Lange verzuimduur: Gemiddelde verzuimduur van 12,8 werkdagen, wat significant langer is dan andere sectoren.
  • Verzuimpercentage en frequentie: 46,1% van de werknemers heeft verzuimd, met een frequentie van 1,0 keer per werknemer.
  • Werkgerelateerd verzuim: 6,5% hoofdzakelijk werkgerelateerd.

Resultaten

Industrie heeft het hoogste aandeel verzuimende werknemers en een hoge frequentie van verzuim, wat aangeeft dat deze sector het grootste probleem heeft qua omvang en frequentie van ziekteverzuim. 

Waterbedrijven en afvalbeheer kampen met het probleem van langdurige verzuimgevallen, wat wijst op ernstige en langdurige gezondheidsproblemen. 

Energievoorziening en delfstoffenwinning vertonen minder frequentie en duur van verzuim, waarbij energievoorziening het laagste percentage werkgerelateerd verzuim laat zien.

Algemene trend

De algemene trend is dus dat het ziekteverzuim in de productiesector hogere percentages vertoont, waarbij vooral in de industrie en bouwnijverheid de percentages opvallend hoger zijn. Dit geeft aan dat gezondheids- en veiligheidsmaatregelen verbeterd moeten worden om het verzuim te verminderen. 

Preventie van ziekteverzuim in de productiesector

Preventie van ziekteverzuim in de productiesector begint met een gezonde werkcultuur binnen uw bedrijf of organisatie. Een gezonde werkcultuur vormt de basis voor het welzijn van werknemers, waarin adequate aandacht is voor arbeidsomstandigheden. Hierbij zijn de arbeidsverhoudingen binnen uw bedrijf of organisatie bepalend voor hoe gezond en vitaal uw werknemers zijn en blijven:

  • Hoe is de relatie van uw werknemers met hun directe leidinggevende? 
  • Zijn er genoeg en effectieve mogelijkheden voor inspraak? 
  • Kunnen zij makkelijk in contact komen met teamleiders, HR enz.?
  • Op welke manier communiceren leidinggevenden met werknemers en omgekeerd?

Arbowet en arbeidshygiëne 

De Arbowet verplicht u als werkgever om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving voor uw werknemers. De arbowet bepaalt dat u een zogenaamde arbeidshygiënische strategie moet volgen om tot deze resultaten te komen. Deze strategie brengt prioriteit aan in de elkaar opvolgende stappen:

  • beleidsmaatregelen;
  • technische maatregelen en hulpmiddelen;
  • gedragsmaatregelen. 

Zeker bij het werken met gevaarlijke stoffen is het volgen van de arbeidshygiënische strategie erg belangrijk om de gezondheid van uw werknemers niet in gevaar te brengen. In de industrie, waar blootstelling aan gevaarlijke stoffen een veelvoorkomend probleem is, kunnen specifieke maatregelen worden genomen om verzuim door werkgerelateerde ziekten te voorkomen. Bijvoorbeeld, het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), zoals ademhalingsmaskers en beschermende kleding, is cruciaal. 

  • Regelmatige monitoring van de luchtkwaliteit en gezondheidsonderzoeken gericht op de vroegtijdige detectie van gezondheidsproblemen kunnen eveneens bijdragen aan de preventie van ziekteverzuim.

Ergonomie

Investeer in de ergonomie van de werkplekken voor uw personeel. Volg hierbij de volgende volgorde:  

  • analyse van de werkplek;
  • preventie en beheersing van gevaren;
  • medisch management;
  • training en opleiding. 

Hoewel al deze elementen een rol zouden moeten spelen in het ergonomie programma van elke werkgever, is de analyse van de werkplek het eerste element dat de eerste aandacht zou moeten krijgen, waarbij u vaststelt welke werkelijke of potentiële gevaren er nu in uw bedrijf bestaan, zoals beeldschermwerk of repeterende bewegingen die tot slijtage leiden. Hierbij kunt u een belangrijk instrument gebruiken, namelijk de risico- inventarisatie en -evaluatie (RI&E)

In de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) legt u dus vast welke gezondheids- en veiligheidsrisico’s de werkzaamheden op de werkplekken in uw bedrijf met zich meebrengen. Daarna evalueert u deze risico’s. U inventariseert hoeveel van uw werknemers te maken hebben met deze risico’s en hoe voor lang. Ook probeert u in te schatten hoe groot de kans is dat een bepaald risico zich daadwerkelijk voordoet. Hierna stelt u een plan van aanpak op waarin u beschrijft welke maatregelen u gaat nemen om de geïnventariseerde risico’s tegen te gaan.

 

Ford Genk, België

Om de effectiviteit van de voorgestelde maatregelen te illustreren, kunnen we kijken naar het voorbeeld van Ford Genk in België. Nadat ziekteverzuim een wissel begon te trekken op de bedrijfsactiviteiten, besloot het bedrijf een risico-inventarisatie en -evaluatie uit te voeren van de ergonomie van alle werkposten. Voornamelijk de montage van de dubbele uitlaat was een bron van zorg.

Dit zware gewicht werd handmatig uit de rekken getild, naar de productielijn gedragen en daar moest het boven het hoofd aan de onderkant van de wagen gemonteerd worden. Nadat uitgebreid met werknemers op deze afdeling werd overlegd, werden ergonomische aanpassingen aangebracht aan de werkplekken.

De oplossing was het ontwikkelen van een semi-automatisch draagmechanisme dat de dubbele uitlaat uit de rekken tilde en naar de productielijn getransporteerd. Zo hoefde een operator alleen nog enige schroeven vast te zetten zonder last te hebben van fysieke belasting. Een jaar na de start van het gebruik van deze ergonomische aanpassing bleken de resultaten boven verwachting:

  • Het ziekteverzuim was 5 keer lager.
  • De duur van het ziekteverzuim was gemiddeld 3 keer korter.

De conclusie dat ergonomie een grote impact heeft op het ziekteverzuim in de productiesector is met dit voorbeeld nogmaals benadrukt. 

Gezondheidschecks

Bied regelmatig gezondheidschecks aan, hiermee kunnen gezondheidsproblemen vroegtijdig worden opgespoord en aangepakt. Nodig werknemers jaarlijks uit voor een preventief medisch onderzoek(PMO). Dit omvat bloeddrukmetingen, cholesteroltesten en andere preventieve onderzoeken.   

Bevorder lichaamsbeweging in de productiesector 

Fysieke activiteit is een belangrijke factor voor het behoud van een goede gezondheid. Stimuleer werknemers om actief te blijven door middel van fitnessprogramma’s, workshops en sportactiviteiten.

  • Organiseer bijvoorbeeld jaarlijks een bedrijfsbreed sportevenement, inclusief hardloopwedstrijden en fietstochten. 
  • Investeer in een bedrijfsfitnessruimte waar werknemers gratis gebruik van kunnen maken. Actieve deelname aan deze activiteiten zal de algehele gezondheid en vitaliteit van het personeel verbeteren.

Scholing en ontwikkeling

Investeren in de scholing en ontwikkeling van werknemers kan niet alleen hun vaardigheden verbeteren, maar ook hun werktevredenheid verhogen. Investeer in de professionele ontwikkeling van uw werknemers door middel van regelmatig aan te bieden trainingen en cursussen. Dit leidt tot een verhoogde werktevredenheid en betrokkenheid, wat resulteert in een lager ziekteverzuim.

Stressmanagement en tijdbeheer

Daarnaast kunnen bedrijven profiteren van het aanbieden van opleidingen in stressmanagement en tijdbeheer. Door werknemers vaardigheden aan te leren om beter met werkdruk om te gaan, kunnen stressgerelateerde verzuimgevallen worden verminderd. Investeren in training en ontwikkeling laat zien dat een bedrijf om zijn werknemers geeft, wat kan leiden tot hogere motivatie en lagere verzuimcijfers.

Samenvattend kan het voorkomen van ziekteverzuim in de productiesector aanzienlijk worden verbeterd door een combinatie van directe maatregelen, lange termijn strategieën, en innovatieve oplossingen. Wij nodigen u uit om vandaag nog te beginnen met het implementeren van deze aanbevelingen. Neem contact op met ons team voor een vrijblijvende consultatie en ontdek hoe wij uw bedrijf kunnen helpen om een gezonde en productieve werkomgeving te creëren.

Conclusie

Ziekteverzuim in de productiesector is een probleem dat productiviteit, kosten en moraal beïnvloedt. Aanzienlijk hoge verzuimpercentages, vooral in de industrie en bouwnijverheid, vereisen actie. Praktische oplossingen zoals ergonomische werkplekken en regelmatige gezondheidschecks zijn effectief. Investeren in fysieke en mentale gezondheid en scholing van werknemers is essentieel. Door directe maatregelen, lange termijn strategieën en innovatieve oplossingen te combineren, kan ziekteverzuim effectief worden verminderd. Begin vandaag nog en creëer een gezonde en productieve werkomgeving voor uw werknemers.

Download de RI&E Checklist

Ontdek waar uw bedrijf aan moet voldoen en download deze gratis checklist.

Bekijk alle downloads

Gerelateerde berichten

Duurzame inzetbaarheid in zware industrie: investeren in gezonde werknemers

  • Carolien Ringma
  • 20/08/2024
  • Verzuim

Analyse van verzuimoorzaken en implementatie van gerichte oplossingen

Ongevallenonderzoek: welke stappen en wat zijn best practices?