De uitdagingen van ziekteverzuimbeheersing

Ziekteverzuimbeheersing is een belangrijke methode om een bedrijf gezond te houden. Ziekteverzuim kost een bedrijf namelijk veel productieverlies en omzet. Het ziekteverzuim in Nederland kost werkgevers jaarlijks ruim €13 miljard aan kosten van loondoorbetaling. Van alle werknemers die in 2020 verzuimden gaf bijna de helft aan dat hun verzuim deels of hoofdzakelijk aan het werk gerelateerd is. Het goede nieuws daarbij is dat u veel invloed en verschillende mogelijkheden heeft om een effectief preventiebeleid op te zetten. Toch is niet alle ziekteverzuim te voorkomen en is het dus ook handig om te weten hoe om te gaan met het re-integratieproces. Hieronder leest u een aantal uitdagingen die u tegen kunt komen bij het beheersen van ziekteverzuim.

Inzicht in oorzaken voorkomt ziekteverzuim

Een deel van het verzuim is onvermijdelijk en weinig beïnvloedbaar, zoals ziekmelding door verkoudheid of een griepepidemie. Werknemers knappen hier ook snel van op. Maar er zijn ook fysieke en mentale klachten die al voor het verzuim herkend of voorkomen kunnen worden. Inzicht krijgen in deze klachten is dus erg belangrijk. Toch ziet volgens een onderzoek onder HR-professionals 80% van de werkgevers langdurig verzuim niet op tijd aankomen. Minder dan een derde van de bedrijven voert proactief beleid om te hoge werkdruk te voorkomen. 

Het gevaar van burn-out

Een vaak voorkomende oorzaak van ziekteverzuim is burn-out. Door een burn-out kan de gemiddelde werknemer zes tot negen maanden niet aan het werk. Werkstress is daarbij vaak de aanleiding. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid noemt werkstress zelfs beroepsziekte nummer 1. Mensen die aan een burn-out lijden hebben vaak chronische stress. Met chronische stress ontwikkelen werknemers een scala aan klachten. De werknemer raakt uitgeput, fysiek en mentaal. Een aantal van de klachten zijn:

• Hoge bloeddruk
• Verteringsproblemen
• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Aantasting van het immuunsysteem
• Concentratieproblemen, 
• Geheugenverlies
• Spanning 
• Mindere sociale betrokkenheid. 

Privé omstandigheden en de kans op burn-out

Er zijn ook verschillende privé factoren die het risico op burn-out vergroten. Bijvoorbeeld bij werknemers die hoge eisen aan zichzelf stellen, erg gemotiveerd zijn en het lastig vinden om nee te zeggen of om hulp te vragen. Ook kunnen er veranderingen zijn binnen de privésfeer, zoals een scheiding of rouw.

Preventie van burn-out

Het is dus een goed idee om na te denken over preventie van burn-out bij uw werknemers. Werkstress wordt veroorzaakt door een gebrek aan balans, bijvoorbeeld tussen werk en privé of tussen de werkdruk en wat de werknemer aan kan. Met het tijdig herkennen van stressklachten bij uw werknemer kunt u burn-out voorkomen. Goed en open contact waarin werknemers hun zorgen kunnen bespreken is essentieel om deze zaken als werkgever te begeleiden. Ook kunt u als werkgever een werknemer tegen zichzelf beschermen door signalen hiervan op te merken en hierover al eerder in gesprek te gaan. Investeer daarom ook in een goede werkrelatie.

Het belang van een goede werksfeer

Onderzocht is dat werknemers zich minder snel ziek melden bij een prettige werksfeer. Er zijn verschillende aanleidingen voor regelmatig of langdurig ziekteverzuim met betrekking op de werksfeer:

• Conflicten op de werkvloer. Dit kan leiden tot stress, spanning, angstklachten en een algemeen minder welbevinden en daarbij een mindere nachtrust, slechter presteren en verzuim. Wegblijven van werk is soms de enige manier voor de werknemer om deze conflicten te vermijden. Als werkgever kunt u ervoor kiezen om een kort betaald verlof aan de zieke te geven om even tot rust te komen. Er kunnen dan afspraken gemaakt worden om tot een oplossing te komen. Er zijn verschillende signalen waar u al leidinggevende op kan letten zoals:

• Pesten
• Groepsvorming 
• Discriminatie
• Agressie en geweld 
• Intimidatie

• Onduidelijke, slechte afspraken of een cultuur waarin afspraken slecht worden nagekomen. Dit zorgt voor werkstress en werknemers ervaren hierdoor ook minder waardering voor hun werk. Wanneer werknemers zich niet gewaardeerd voelen en geen plezier in werk hebben, wordt er sneller ziekgemeld.

Door te zorgen voor een ruimte waarin men creatief en open mag zijn, waarin positief gecommuniceerd wordt, verbeterd u de werksfeer. Ga het gesprek aan over werkgerelateerde ontevredenheid, zodat u samen een oplossing kunt bedenken. Naast het voorkomen van ziekteverzuim zijn werknemers die plezier in hun werk hebben ook nog eens productiever, effectiever en gemotiveerder. Dit kan leiden tot werk van hogere kwaliteit. 

Een effectief arbobeleid opstellen

Met een goed arbobeleid kunt u gezondheidsrisico’s beperken, het ziekteverzuim verminderen en het re-integratieproces bevorderen. De Arbowet schrijft voor dat er regelmatig onderzoek moet worden gedaan naar de stand van de arbeidsomstandigheden van uw bedrijf. Het is zorg om, met de bedrijfsarts of in samenwerking met uw arbodienst, nauwkeurig vast te stellen welke onderzoeken er bij welke werknemers nodig zijn. Hieruit komen aanbevelingen voor ziekteverzuimpreventie. Een effectief arbobeleid zorgt voor veilige werkomstandigheden, een hogere motivatie en betere prestaties bij uw werknemers en dus een grotere productie. Een aantal analysemiddelen om de werkomstandigheden te inventariseren:

• Risico-Inventarisatie & Evaluatie. Hiermee kunt u arbeidsknelpunten opsporen en kunnen er samen oplossingen worden gevonden. 
• Preventief medisch onderzoek (PMO) of een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO). Hiermee kunt u de algemene gezondheid van uw werknemers bijhouden.
• Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) en werkdrukonderzoek. Met deze onderzoeken stelt u vast hoe de stand van zaken zijn als het gaat om werksfeer en werkdruk.
• Preventiemedewerker. Het is verplicht als werkgever om een preventiemedewerker aan te wijzen.

Re-integratie bij ziekteverzuim

Als het ziekteverzuim toch niet te voorkomen is komt daarna de uitdaging om het re-integratietraject van de werknemer goed te laten verlopen. U krijgt dan te maken met de Wet verbetering poortwachter (Wvp) die u verplicht om het verzuimtraject in te gaan zoals de wet en het zelf opgestelde protocol voorschrijven. Deze wet is opgesteld om ziekteverzuim te beperken en verplicht dat werkgevers en werknemers zich samen inspannen om de zieke werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk te zetten. Een paar zaken die aangestipt kunnen worden:

• Goed contact en doorlopende communicatie met de zieke kan re-integratie bespoedigen. Let op, vanuit de wetgeving mag niet gesproken worden over de ziekte.

• Er moet een re-integratiedossier bijgehouden worden van de zieke in het geval van langdurig verzuim. In dit dossier staan alle gegevens over gemaakte afspraken en formulieren rondom de re-integratie van de werknemer. Het is handig hier direct mee te beginnen omdat dit dossier kan worden opgevraagd door UWV in het geval dat de werknemer na twee jaar een uitkering aanvraagt. 
• Indien u niet de juiste re-integratiestappen zet kan UWV u verplichten uw werknemer tot een jaar langer door te betalen.

Uitdagingen ziekteverzuimbeheersing aangaan met een arbodienst

Zelfs met al deze tips is het vaak lastig om een goed preventiebeleid te ontwikkelen en uit te voeren zonder een ervaren en betrouwbare arbodienst die hierin ondersteunt. Het gebrek aan kennis over wet- en regelgeving en weinig inzicht in hoe ze het ziekteverzuim kunnen beheersen kan werkgevers onnodig veel kosten opleveren. Arbodiensten hebben ook de verplichte bedrijfsartsen in dienst en hebben bovendien de benodigde ervaring en expertise. Hieronder een aantal takeaways van dit artikel:

• Ziekteverzuim kan grote financiële gevolgen hebben voor een bedrijf, het is dus belangrijk een effectief ziekteverzuimbeleid op te zetten. 
• Burn-out is een belangrijke reden voor ziekteverzuim. Het herkennen en bespreekbaar maken van de klachten voorkomt uitval.
• Het beheersen van de werksfeer draagt bij aan het voorkomen van verzuim.
• Een effectief arbobeleid is belangrijk voor de preventie van ziekteverzuim. 
• Bij ziekteverzuim is het zaak het re-integratieproject goed te laten verlopen.

Mediwerk is gespecialiseerd in het begeleiden van werkgevers en werknemers in verschillende arbeidsomstandigheden, van complex en zwaar naar ‘normaal’. Het doel is om de duurzame inzetbaarheid en productiviteit van uw werknemers te optimaliseren en waarborgen. Mediwerk kan u onder andere helpen met preventiediensten, medische keuringen en verzuimbegeleiding.