Gezondheid en veiligheid op de werkvloer voor het verminderen van verzuim

Gezondheid en veiligheid op de werkvloer voor het verminderen van verzuim zijn cruciaal voor zowel werknemers als werkgevers. Ter gelegenheid van de Werelddag voor veiligheid en gezondheid op de werkplek op 28 april 2024, deelde de Wereld Gezondheidsorganisatie(WHO) van de VN mee dat werkgerelateerde ziekten en verwondingen in 2016, wereldwijd tot 1,88 miljoen doden hebben geleid. In haar verklaring benadrukte de WHO verder dat onveilige en ongezonde werkomstandigheden kunnen leiden tot beroepsziekten waardoor werknemers minder productief en langduriger ziek zijn. Dit heeft een directe impact op de productiviteit en de winstgevendheid van uw bedrijf. In deze blog bespreken we waarom gezondheid en veiligheid op de werkvloer cruciaal zijn voor het verminderen van verzuim en hoe u als werkgever deze aspecten kunt verbeteren.

Het belang van gezondheid en veiligheid op de werkvloer bij verzuim

Een veilige werkomgeving zorgt voor minder ongevallen en beroepsziekten. Dit leidt direct tot minder verzuim. Wanneer werknemers zich veilig en gezond voelen, zijn ze meer gemotiveerd en kunnen ze beter presteren, wat bijdraagt aan een hogere productiviteit. Bijvoorbeeld, bedrijven die ergonomische werkplekken creëren, zien vaak een afname in klachten over fysieke pijn en een toename in efficiëntie.

Wet- en regelgeving

Werkgevers zijn wettelijk verplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Dit betekent dat u de nodige maatregelen moeten treffen om risico’s te minimaliseren en de gezondheid van uw werknemers te beschermen. Het niet naleven van deze wet- en regelgeving kan leiden tot hoge boetes en juridische procedures, wat op lange termijn schadelijk kan zijn voor uw bedrijf of organisatie.

In het Nederlandse stelsel van arbeidsomstandigheden staat de verantwoordelijkheid van de werkgever voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers centraal. Werkgevers moeten voldoen aan arbozorgverplichtingen om een veilige en gezonde werkomgeving te waarborgen en (verzuim door) arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen.

RI&E voor gezondheid en veiligheid op de werkvloer

Een belangrijke verplichting voor werkgevers is het beschikken over risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Deze RI&E omvat een gedetailleerd plan van aanpak waarin de te nemen maatregelen worden beschreven. Daarnaast moet u als werkgever een basiscontract hebben met een arbodienst of bedrijfsarts. Dit contract speelt een belangrijke rol in het bevorderen van gezond en veilig werk.

U moet duidelijk inzicht hebben in de taken waarbij u ondersteuning nodig heeft van een arbodienstverlener of bedrijfsarts. Dit betreft:

• begeleiding bij ziekteverzuim;
• periodieke arbeidsgezondheidskundige onderzoeken (PAGO);
• toegang tot een bedrijfsarts voor werknemers.

Preventiemedewerker cruciaal voor vermindering van verzuim

Een ander essentieel onderdeel van de arbozorg verplichtingen is de aanstelling van een preventiemedewerker. Deze deskundige medewerker ondersteunt u als werkgever bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden, met name op het gebied van preventie en bescherming. Daarnaast moet er minstens één keer per jaar overleg plaatsvinden tussen u als werkgever, de werknemers, de ondernemingsraad (OR) of de personeelsvertegenwoordiging over het arbobeleid.

Meldingsplicht van arbeidsongevallen

De Arbowet verplicht werkgevers om arbeidsongevallen direct te melden bij de Inspectie SZW wanneer er sprake is van een dodelijke afloop, ziekenhuisopname (niet poliklinisch) of wanneer blijvend letsel wordt verwacht. Mocht later blijken dat er alsnog sprake is van een ziekenhuisopname of blijvend letsel als gevolg van het arbeidsongeval, dan moet dit ook melden.

RI&E op de werkvloer van een assemblagebedrijf

In een bedrijf dat medische producten assembleert met ongeveer 500 werknemers, doen een aantal van hen zwaar en repeterend werk. Ze moeten meer dan dertig handelingen per minuut verrichten:

• verplaatsen van dozen van pallet naar lopende band;
• producten uit de dozen halen;
• knijpen in het product;
• product controleren;
• product terugleggen in de dozen;
• volle dozen terugduwen;
• afgekeurde producten in afvalbak werpen.

U kunt zich voorstellen wat dit met vitale delen doet van het lichaam van deze werknemers. Na een bepaalde tijd krijgen deze werknemers slijtage klachten aan nek, rug en schouders(KANS). Na aandringen van de ondernemingsraad(OR), de preventiemedewerker en de vakbond besluit het assemblagebedrijf om de gezondheid en veiligheid op de werkvloer te garanderen. 

Uitvoeren RI&E cruciaal voor het verminderen van verzuim 

Als eerste wordt een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uitgevoerd specifiek gericht op kortlopende band werk waarbij veel repeterende handelingen verricht moeten worden. De preventiemedewerker neemt hierin het voortouw en overlegt met leidinggevenden, de OR, en de bedrijfsarts. De RI&E stelt vast dat vijfendertig handelingen per minuut meer kans geeft op nek en schouderklachten. Onderzoek wijst uit dat de kans zelfs 1,5 keer hoger is dan bij werknemers die geen herhalende schouder en handbewegingen hoeven te  verrichten. Bij het inventariseren van de risico’s gebruiken de preventiemedewerker en bedrijfsarts de Hand Arm Risico beoordeling Methode (HARM). Hierbij worden kennis over risicofactoren uit de literatuur en inzichten van experts toegepast.  Er wordt een Plan van Aanpak opgesteld met maatregelen tegen deze risico’s.

• Het aantal handelingen wordt verminderd. Hiervoor zal een machine worden ingezet.
• Het picken en het plaatsen van de producten moet nauwkeurig worden afgepast op de werknemers zodat zij niet extra belast worden.
• Variatie in de werkhouding. De werktaken worden opnieuw samengesteld waarbij extreme bewegingen van de gewrichten vermeden worden.
• Bukken en draaien tijdens de werkzaamheden worden verminderd. 
• Er zal meer hersteltijd tussen de werkzaamheden worden ingeruimd.

Periodiek overleg

Daarnaast is er een jaarlijkse bijeenkomst ingesteld tussen de directie, de preventiemedewerker, de ondernemingsraad en vertegenwoordigers van de werknemers. Tijdens deze bijeenkomsten worden de resultaten van het arbobeleid geëvalueerd en worden eventuele verbeterpunten besproken.

Positief bedrijfsimago

Bedrijven die investeren in de gezondheid en veiligheid van hun werknemers bouwen aan een positief imago. Dit kan hen helpen om talent aan te trekken en te behouden. In een tijd waarin werkgevers strijden om de beste werknemers, kan een veilige en gezonde werkomgeving een belangrijke onderscheidende factor zijn.

Hoe gezondheid en veiligheid op de werkvloer te verbeteren

Gezondheidsbeleid

Een goed gezondheidsbeleid kan bijdragen aan een gezonde werkomgeving. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat u uw werknemers gezonde voeding aanbied in de kantine, dat er sportfaciliteiten beschikbaar zijn voor uw werknemers, en dat er regelmatig gezondheidschecks worden uitgevoerd. Ook het stimuleren van een gezonde levensstijl, zoals het bevorderen van bewegen en het aanbieden van workshops over stressmanagement, kan bijdragen aan het welzijn van uw werknemers.

Veiligheidsmaatregelen treffen

Veiligheidsmaatregelen zijn essentieel om ongevallen op de werkvloer te voorkomen. Dit kan variëren van het verstrekken van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) tot het plaatsen van duidelijke veiligheidsinstructies en -borden. Het is ook belangrijk om werknemers regelmatig te trainen en voor te lichten over veiligheid op de werkvloer, zodat zij zich bewust zijn van de risico’s en weten hoe zij veilig kunnen werken.

Open communicatie en betrokkenheid

Een open communicatiestructuur binnen het bedrijf kan bijdragen aan een veilige en gezonde werkomgeving. Werknemers moeten zich vrij voelen om veiligheids- en gezondheidsproblemen aan te kaarten bij hun leidinggevenden. Het betrekken van uw werknemers bij het bedenken en implementeren van veiligheids- en gezondheidsmaatregelen kan ook bijdragen aan hun betrokkenheid en motivatie om deze maatregelen na te leven.

De rol van leidinggevenden bij gezondheid en veiligheid

Voorbeeldgedrag

Leidinggevenden spelen een cruciale rol in het bevorderen van gezondheid en veiligheid op de werkvloer. Door zelf het goede voorbeeld te geven, kunt u een cultuur van veiligheid en gezondheid stimuleren. Dit betekent dat u zich strikt aan de veiligheidsmaatregelen moeten houden en het belang hiervan moet communiceren naar uw team.

Ondersteuning en erkenning

Leidinggevenden moeten hun team actief ondersteunen bij het naleven van gezondheids- en veiligheidsmaatregelen. Dit kan door regelmatig feedback te geven, trainingen te organiseren en successen te vieren. Erkenning van medewerkers die zich inzetten voor een veilige en gezonde werkomgeving kan anderen motiveren om hetzelfde te doen.

Conclusie

Gezondheid en veiligheid op de werkvloer zijn cruciaal voor het verminderen van verzuim en het verbeteren van de productiviteit. Door te investeren in een veilige en gezonde werkomgeving, kunnen bedrijven niet alleen de gezondheid en het welzijn van hun werknemers verbeteren, maar ook hun eigen succes en duurzaamheid bevorderen. Het uitvoeren van een gedegen risico-inventarisatie en -evaluatie, het implementeren van een gezondheidsbeleid, het treffen van veiligheidsmaatregelen en het bevorderen van open communicatie en betrokkenheid zijn allemaal essentiële stappen om dit te bereiken. Leidinggevenden spelen een belangrijke rol door het goede voorbeeld te geven en hun team te ondersteunen en te erkennen. Uiteindelijk leidt een gezonde en veilige werkomgeving tot tevreden werknemers, minder verzuim en een succesvolle organisatie.