Hoe voorkom je ziekteverzuim in de maritieme sector: tips voor werkgevers en werknemers

Als HRM-professional of werkgever begrijpt u ongetwijfeld hoe belangrijk het is om het ziekteverzuim onder uw personeel te minimaliseren. Om als bedrijf te blijven concurreren moet u uw best doen talent aan te trekken in een krappe arbeidsmarkt. Daarnaast moet u innoveren vanwege klimaatwetgeving en door revolutionaire technologie als AI. Op termijn moet u gaan investeren in nieuwe typen schepen, waarvan sommige onbemand, werkmethoden die passen bij efficiënte en geautomatiseerde bedrijfsactiviteiten en nieuwe energiebronnen als bijvoorbeeld ammoniak. Uw werknemers zijn daarom nog meer dan voorheen uw werkkapitaal. Ziekteverzuim voorkomen in de maritieme sector is dan ook steeds meer een noodzaak. In deze blogtekst delen we waardevolle tips en praktische voorbeelden om ziekteverzuim te verminderen en de algehele prestaties van uw werknemers te verbeteren.

Veiligheid om ziekteverzuim te voorkomen

De maritieme sector, gekenmerkt door zijn dynamiek, kan medewerkers blootstellen aan uiteenlopende gevaren. Een veilige werkplek waarborgen is niet enkel een wettelijke verplichting, maar ook een ethische plicht met als doel om uw medewerkers te beschermen. Veiligheid is immers de basis van gezondheid en welzijn. 

Een ongeluk zit in het bekende kleine hoekje

Binnen de maritieme sector is veiligheid prioriteit nummer één, omdat ongelukken in een klein hoekje zitten zoals bleek op 2 oktober 2019 in de haven van Ipswich. Het Nederlandse vrachtschip Damsterdijk moest ongeveer 800 meter achteruit verhaald worden om ruimte te maken, waarbij tijdens de manoeuvre de achtertros in de schroef terechtkwam. De tros brak, een deel van de tros schoot los en verwondde een van de bemanningsleden zo ernstig dat deze een dag later overleed aan zijn verwondingen. Veiligheid is erg belangrijk om dodelijke ongelukken te voorkomen, maar ook om ziekteverzuim tegen te gaan.

Cijfers over 2021 laten zien dat de sector transport en logistiek het hoogste percentage werknemers kende dat slachtoffer werd van een ongeval, met verzuim als gevolg.

Veiligheidsprotocollen tegen ziekteverzuim

Alleen door strenge naleving van veiligheidsprotocollen kunt u arbeidsongevallen voorkomen en ziekteverzuim tegengaan. Denk hierbij aan:

• frequente veiligheidstrainingen
• het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen

Leidinggevenden moeten zorgen voor veilige werkomstandigheden, maar moeten ook toezien op het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Zo kan tijdens laswerkzaamheden aan boord een lasser langdurig blootgesteld worden aan lasrook. Lassers kunnen hierdoor last krijgen van chronische bronchitis en in bepaalde gevallen zelfs kanker.

U bent als werkgever verplicht om het gevaar van lasrook zoveel mogelijk tegen te gaan. Sinds 1 april 2010 geldt een wettelijke grenswaarde van 1 mg per kubieke meter voor de blootstelling aan lasrook. De leidinggevende moet in zo’n geval zorgen voor adembescherming.

Voorkom fysieke belasting: de rol van ergonomie aan boord

Lange scheepsreizen en herhalende taken kunnen leiden tot fysieke overbelasting bij medewerkers. Door ergonomische werkplekken te implementeren en door uw bemanning te trainen in correcte werkmethoden, kan het risico op letsel aanzienlijk verlaagd worden.

Een matroos die dagelijks zware vrachten verplaatst, zal op termijn lichamelijke klachten krijgen aan zijn bewegingsapparaat. Door ergonomisch ontworpen hijsapparatuur te gebruiken en juiste tiltechnieken aan te leren, kan deze matroos blessures aan zijn bewegingsapparaat voorkomen.

Gezondheidsbewustzijn en preventieve zorg in de maritieme sector 

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Door programma’s voor gezondheidsbewustzijn en preventieve zorg aan te bieden, kunt u gezondheidsproblemen in een vroeg stadium identificeren en een gezonde levensstijl bevorderen. Naast de verplichte medische keuring voor personeel in de scheepvaart, is het belangrijk om uw werknemers en bemanning periodiek een gezondheidscheck aan te bieden. 

Preventief Medische Onderzoek 

Een preventief medisch onderzoek (PMO) is een goed instrument om op tijd gezondheidsproblemen op het spoor te komen. Als werkgever kunt u op basis van de resultaten maatregelen nemen op de werkvloer. Stel dat bij een van uw bemanningsleden een te hoog cholesterolgehalte wordt ontdekt. De bedrijfsarts kan adviezen geven over een cholesterolarm dieet en meer beweging waardoor op de langere termijn gezondheidsproblemen kunnen worden voorkomen.

Flexibiliteit en werk- en privébalans: sleutels tot gezondheid

In de maritieme sector zijn strakke schema’s en langdurige perioden van huis de norm, wat samen aanzienlijke uitdagingen kan opleveren. Uit onderzoek onder Deense zeevarenden is bijvoorbeeld gebleken dat het lang van huis zijn één van de belangrijkste redenen was om het zeevaren de rug toe te keren. Het bevorderen van flexibiliteit en een goede werk-privébalans is cruciaal voor het verbeteren van zowel de fysieke als mentale gezondheid van uw team maar ook om bemanningsleden binnenboord te houden. Hier zijn een aantal stappen die u kunt ondernemen om dit te bereiken:

• Invoeren van flexibele roosters

Door het aanbieden van flexibele werkschema’s kunnen werknemers hun werktijden beter afstemmen op hun persoonlijke leven. Dit kan variëren van flexibele start- en eindtijden tot de mogelijkheid om bepaalde scheepsreizen over te slaan of te ruilen. Het geeft werknemers meer controle over hun werkuren, wat stress kan verminderen en kan leiden tot een betere balans tussen werk en privé.

• Bied werknemers verlofopties

Het aanbieden van voldoende en flexibele verlofopties kan werknemers helpen om beter te herstellen van de eisen van het werk. Dit kan bestaan uit betaalde vakantie, ziekteverlof, ouderschapsverlof en sabbatical opties. Door duidelijke en toegankelijke verlofregelingen te bieden, kunnen werknemers tijd vrijmaken om te herstellen, voor hun gezin te zorgen of andere interesses na te streven.

• Bevorder communicatie en planning

Goede communicatie en duidelijke planning zijn cruciaal om stress te verminderen. Het gaat er niet alleen om het overbrengen van verwachtingen en doelen, maar ook om het luisteren naar de behoeften en wensen van de werknemers. Door gebruik te maken van moderne planningstools en regelmatige check-ins, kunt u de werkdruk beter verdelen en eventuele conflicten in schema’s vroegtijdig aanpakken.

• Creëer een cultuur van ondersteuning

Creëer een cultuur waarin de gezondheid en het welzijn van werknemers wordt gewaardeerd en gestimuleerd. Dit kan worden bereikt door middel van beleid dat gericht is op het bevorderen van een gezonde levensstijl, het aanbieden van ondersteunende middelen, zoals toegang tot geestelijke gezondheidsdiensten, en het belonen van werknemers die zich inzetten voor een goede balans tussen werk en privé.

• Geef het goede voorbeeld

Leiderschap speelt een cruciale rol in het bevorderen van een goede work-life balance. Door zelf het goede voorbeeld te geven en prioriteit te geven aan uw eigen gezondheid en welzijn, kunt u een positieve toon zetten die de rest van het team kan volgen.

Een goede work-life balance in de maritieme sector is haalbaar, maar vereist inzet, flexibiliteit en een cultuur van ondersteuning. Door deze stappen te volgen, kunt u uw werknemers helpen om een gezondere en meer bevredigende werkervaring te hebben.

Conclusie

Het voorkomen van ziekteverzuim in de maritieme sector vereist een proactieve en op maat gemaakte aanpak. Door prioriteit te geven aan veiligheid, ergonomie, gezondheidsbewustzijn, work-life balance, open communicatie en mentale gezondheid, kunnen werkgevers een gezonde en ondersteunende werkomgeving creëren. Werknemers kunnen op hun beurt hun eigen verantwoordelijkheid nemen voor hun gezondheid en welzijn, en profiteren van de geboden middelen om hun levensstijl en prestaties te verbeteren.