Praktische tips voor het verminderen van verzuim in veeleisende werkomgevingen

In veeleisende werkomgevingen, zoals de zorg, het onderwijs en hulpdiensten, is ziekteverzuim een groeiend probleem. Emotionele belasting, hoge werkdruk en gebrek aan sociale cohesie dragen bij aan dit verzuim. Deze blog biedt praktische tips om ziekteverzuim te verminderen door te investeren in preventie, sociale cohesie en inclusieve werkrelaties.​ Eerst kijken we naar de urgentie om actie te nemen tegen ziekteverzuim. 

Waarom actie ondernemen tegen ziekteverzuim?

Volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2023 (NEA) van CBS en TNO ervaart 19% van de werknemers burn-outklachten, een lichte daling ten opzichte van voorgaande jaren. Toch blijft het percentage hoog, vooral in sectoren zoals de zorg (22%) en het onderwijs (23%) . Emotioneel zwaar werk komt het meest voor in de zorg (19%) en het onderwijs (16%). Daarnaast ervaart 6,8% van de werknemers een werk-privé disbalans, wat kan leiden tot verhoogde stress en uiteindelijk ziekteverzuim. Deze cijfers onderstrepen de noodzaak voor organisaties om proactief maatregelen te nemen ter vermindering van ziekteverzuim.

Praktische tips om ziekteverzuim te verminderen

Investeer in preventie en gezondheid

Voorkomen is beter dan genezen. Werkgevers kunnen ziekteverzuim verminderen door te investeren in preventieve maatregelen zoals ergonomische werkplekken, gezonde voedingsopties en regelmatige pauzes. Een gezonde werknemer is minder vatbaar voor ziekte.​

Werk aan werknemersontwikkeling

Bied mogelijkheden voor training en persoonlijke ontwikkeling. Werknemers die zich kunnen ontwikkelen, voelen zich meer betrokken en gemotiveerd. Dit verhoogt hun weerbaarheid tegen stress en burn-out.​ Bovendien zijn vitale werknemers loyaler, wat zich vertaalt in een lager verloop van talentvolle werknemers.

Flexibiliteit bieden

Streef naar een flexibele werkomgeving waarin medewerkers hun werk beter kunnen afstemmen op hun persoonlijke behoeften. Dit kan helpen om werk en privé in balans te houden en stress te verminderen.​

• Flexibele werktijden: door medewerkers de mogelijkheid te bieden om hun werkdag te starten tussen 07:00 en 09:00 uur en te eindigen tussen 16:00 en 18:00 uur, kunnen zij hun werktijden afstemmen op persoonlijke verplichtingen, zoals het brengen van kinderen naar school of het vermijden van verkeersdrukte.

• Thuiswerkmogelijkheden: het aanbieden van de optie om (deels) vanuit huis te werken stelt medewerkers in staat om in een vertrouwde omgeving te werken, wat de productiviteit en het welzijn kan verhogen.
  

Door deze vormen van flexibiliteit te implementeren, kunt u een werkomgeving creëren die niet alleen bijdraagt aan het welzijn van uw medewerkers, maar ook aan verhoogde productiviteit en lagere verzuimcijfers.

Werkdruk en stress managen

Houd de werkdruk in de gaten en ga proactief om met stressfactoren. Een te hoge werkdruk kan leiden tot werkstress, ziekteverzuim en tenslotte langdurige uitval. Zorg voor een realistische taakverdeling en bied ondersteuning aan medewerkers die extra hulp nodig hebben.​

Geef het goede voorbeeld

Als werkgever bent u een rolmodel. Laat zien dat u zelf ook belang hecht aan een gezonde levensstijl en een goede werk-privébalans. Dit zal medewerkers aanmoedigen om hetzelfde te doen.​

Positieve werksfeer creëren

Een positieve werksfeer draagt bij aan het verminderen van verzuim. Leidinggevenden kunnen verzuim verminderen door medewerkers te helpen hun sterke punten te ontdekken, deze vaker in te zetten en verder te ontwikkelen.​

• Maak de organisatiedoelen concreet en begrijpelijk
  • Vertaal abstracte beleidsdoelen naar duidelijke, herkenbare taken in het dagelijks werk van uw medewerkers.
• Spreek regelmatig waardering uit
  • Laat zien dat u inzet en resultaten opmerkt niet alleen in formele gesprekken, maar juist ook tussendoor.
• Geef ruimte voor autonomie
  • Laat medewerkers (mee)beslissen over de invulling van hun werk; dat vergroot betrokkenheid en motivatie.
• Bied uitdaging en groeikansen
  • Stimuleer ontwikkeling door te vragen naar leerwensen en door medewerkers ruimte te geven voor nieuwe taken of projecten.

Mentale gezondheid ondersteunen

Zorg dat er aandacht komt voor de mentale gezondheid met een campagne. Promoot uw vitaliteitsbeleid bijvoorbeeld met posters en bied trainingen aan over het herkennen van psychische klachten. Maak mentale gezondheid bespreekbaar op de werkvloer en geef medewerkers de tijd en ruimte om aan hun mentale gezondheid te werken.​ 

Duidelijk verzuimprotocol opstellen

Een helder verzuimprotocol zorgt ervoor dat werkgever en medewerker weten hoe te handelen bij ziekte of arbeidsongeschiktheid en geeft duidelijkheid over de regels en richtlijnen. Dit is belangrijk omdat het verzuim kan voorkomen en de verzuimduur kan verkorten.​ Gebruik hiervoor “het stappenplan bij ziekte werknemer” van het UWV  als houvast.

Regelmatige communicatie

Toon betrokkenheid aan de medewerkers en praat regelmatig even met ze. Houd in de gaten of uw medewerkers hun taken echt in hun werkuren kunnen uitvoeren en vraag regelmatig of het niet te veel is. Als een medewerker structureel overwerkt, in het weekend dingen moet afmaken of er erg moe uitziet, is het misschien tijd hem of haar wat werk uit handen te nemen.​

Creatieve oplossingen bieden

Bij het voorkomen en verkorten van (kort) verzuim helpt het u soms om creatief te denken. Denk niet te star, maar sta open voor oplossingen. U krijgt er ook nog eens loyaliteit van uw medewerkers voor terug.​

Praktijkvoorbeeld: Corus Vitaliteitscentrum

Bij Corus in Velsen-Noord kregen medewerkers via een uniek vitaliteitscentrum de kans om gericht te werken aan hun gezondheid. In samenwerking met Zilveren Kruis Achmea werd een programma opgezet waarin 1000 medewerkers, deels preventief, deels voor re-integratie, persoonlijke begeleiding kregen op het gebied van leefstijl, stress, beweging en voeding. De aanpak, ingebed in een collectieve zorgpolis en uitgevoerd door een multidisciplinair team, toont hoe structurele samenwerking ziekteverzuim effectief kan helpen voorkomen.

De invloed van sociale cohesie op ziekteverzuim

Sociale cohesie verwijst naar de mate van verbondenheid en solidariteit binnen een team of organisatie. Wanneer werknemers zich gewaardeerd en ondersteund voelen door hun collega’s en leidinggevenden, neemt hun betrokkenheid toe en daalt het ziekteverzuim. Sociale motivatie draagt bij aan een positieve werkcultuur, verhoogde betrokkenheid en verbeterde samenwerking binnen teams.​

Praktische tips om sociale cohesie te bevorderen:

• Organiseer teambuildingactiviteiten: regelmatige informele bijeenkomsten versterken de onderlinge band tussen collega’s.​
• Stimuleer open communicatie: creëer een cultuur waarin feedback geven en ontvangen normaal is.​
• Erken en waardeer prestaties: een simpel compliment kan het gevoel van waardering aanzienlijk vergroten.​
• Ondersteunend leiderschap: leidinggevenden die empathisch en toegankelijk zijn, bevorderen een veilige werkomgeving.​
• Mentorschap en buddy-systemen: nieuwe medewerkers voelen zich sneller thuis en ondersteund.​

Inclusieve werkrelaties als sleutel tot duurzame inzetbaarheid

Inclusieve werkrelaties zorgen ervoor dat alle medewerkers, ongeacht achtergrond, zich geaccepteerd en betrokken voelen. Discriminatie en uitsluiting kunnen leiden tot verhoogde stress en uiteindelijk ziekteverzuim. De Sociaal-Economische Raad (SER) benadrukt dat ervaren discriminatie op de werkvloer leidt tot minder werkplezier en motivatie.​

Strategieën voor inclusieve werkrelaties:

• Diversiteitstrainingen: vergroot het bewustzijn over onbewuste vooroordelen en bevorder inclusie.​
• Flexibele werktijden: houd rekening met diverse culturele en religieuze verplichtingen.​
• Transparante promotiecriteria: zorg voor gelijke kansen voor alle medewerkers.​
• Ondersteuning bij ouderschap: bied flexibele werkregelingen en ondersteuning bij terugkeer na zwangerschapsverlof.​
• Feedbackmechanismen: creëer kanalen waar medewerkers zorgen kunnen uiten zonder angst voor repercussies.​

De tijdgeest: waarom nu handelen essentieel is

De huidige maatschappelijke ontwikkelingen vragen om organisaties die niet alleen economisch, maar ook sociaal verantwoord opereren. Werknemers hechten steeds meer waarde aan een inclusieve en ondersteunende werkomgeving. Door proactief in te zetten op sociale cohesie en inclusie, positioneert uw organisatie zich als een aantrekkelijke werkgever en vermindert u tegelijkertijd het ziekteverzuim.​ Lees hier meer over in ons blog “Beleid duurzame inzetbaarheid: praktische tips en voorbeelden uit de praktijk”. 

Conclusie

Het verminderen van ziekteverzuim in veeleisende werkomgevingen vereist meer dan alleen fysieke gezondheidsmaatregelen. Door te investeren in sociale cohesie en inclusieve werkrelaties creëert u een werkomgeving waarin medewerkers zich gewaardeerd, betrokken en gezond voelen. Deze aanpak leidt niet alleen tot minder verzuim, maar ook tot verhoogde productiviteit en medewerkerstevredenheid.​

Werken uw medewerkers in een veeleisende werkomgeving en streeft u naar minder ziekteverzuim? Wij denken graag met u mee, ook als u wilt inzetten op meer sociale cohesie en inclusie. 

Take aways

• Investeer in preventieve maatregelen: Zorg voor ergonomische werkplekken, gezonde voedingsopties en regelmatige pauzes om fysieke en mentale klachten te voorkomen.
• Stimuleer sociale cohesie: Organiseer teambuilding activiteiten en bevorder open communicatie om een positieve werkcultuur te creëren.
• Bevorder inclusieve werkrelaties: Implementeer diversiteitstrainingen en zorg voor transparante promotiecriteria om discriminatie te verminderen en betrokkenheid te vergroten.
• Bied flexibiliteit in werktijden en -locaties: Sta thuiswerken en flexibele werktijden toe om medewerkers te helpen een betere werk-privébalans te bereiken.
• Ondersteun mentale gezondheid: Maak mentale gezondheid bespreekbaar en bied trainingen aan om psychische klachten vroegtijdig te signaleren en aan te pakken.
• Stel een duidelijk verzuimprotocol op: Zorg dat zowel werkgever als medewerker weten hoe te handelen bij ziekte, wat de verzuimduur kan verkorten.
• Communiceer regelmatig met medewerkers: Toon betrokkenheid en houd in de gaten of medewerkers hun taken binnen werktijd kunnen uitvoeren om overbelasting te voorkomen.
• Wees creatief in oplossingen: Denk flexibel en sta open voor alternatieve oplossingen om verzuim te voorkomen en loyaliteit te vergroten.
• Creëer een positieve werksfeer: Erken en waardeer prestaties om het gevoel van waardering te vergroten en verzuim te verminderen.
• Implementeer buddy-systemen: Ondersteun nieuwe medewerkers met mentorschap om hen sneller thuis te laten voelen en betrokkenheid te verhogen.