Stappenplan terugdringen ziekteverzuim: Een praktische gids voor werkgevers in de maritieme sector

Over de laatste 10 jaar, laat ziekteverzuim in Nederland een stijgende trend zien. Daarbij komt dat de impact van ziekteverzuim groter is door krapte op de arbeidsmarkt. Voortschrijdende vergrijzing en de gevolgen van COVID-19 verergeren deze krapte. Nederland is een belangrijke speler in de maritieme sector wereldwijd en dat betekent dat ontwikkelingen in de wereld invloed hebben op onze maritieme sector. Klimaatverandering, piraterij en de energietransitie vereisen een gezonde maritieme sector waarin ziekteverzuim wordt teruggedrongen tot acceptabele proporties. Alleen zo kan de maritieme sector in Nederland zijn positie in de wereld veilig stellen. We geven in deze blogpost een stappenplan voor het terugdringen van ziekteverzuim dat gebruikt kan worden als praktische gids voor werkgevers in de maritieme sector.

Uitdagende werkomstandigheden in de maritieme sector

In de maritieme sector heeft u als werkgever te maken met werkomstandigheden die vaak uitdagend en zwaar kunnen zijn, en die samen een situatie creëren waarin de aandacht verslapt, de vermoeidheid toeslaat en de focus verdwijnt. Een situatie waarin risico’s opvallen, blessures en dodelijke ongelukken groot kunnen zijn. Zo werd in 2016 door de Inspectie SZW geconstateerd dat in 33% van de gecontroleerde tankschepen onveilig werd gewerkt. In 2015 was dit zelfs het geval bij meer dan de helft van de gecontroleerde schepen. Werknemers op tankschepen moeten verschillende werkzaamheden uitvoeren waaronder laswerkzaamheden. Dit moet vaak in kleine ruimten met groot risico op:

• bedwelming
• verstikking
• vergiftiging
• brand
• explosies

Varen op zee of op waterwegen betekent dat het weer snel kan omslaan en dat de weersomstandigheden heel zwaar kunnen zijn zoals bij een storm. Maar ook lange perioden van hitte en droogte kunnen zowel fysiek als mentaal veel vragen van bemanningen. Lang in de zon werken kent zo zijn gevaren. De risico’s op uitdroging, verbranding van de huid en zonnesteek zijn niet ondenkbaar, maar ook lange tijd vastzitten op een vaartuig in verband met te lage waterstanden kan mentaal zwaar zijn. Een te hoge werkdruk kan resulteren in werkstress, maar een te lage werkdruk kan ook werkstress geven en tenslotte in ziekteverzuim resulteren.

Oud en vertrouwd handwerk in de maritieme sector 

In de maritieme sector moet veel nog manueel gedaan worden want apparatuur moet handmatig getild worden en vaak ook vastgesjord.

U en uw werknemers hebben daarnaast vaak te maken met taalbarrières en soms is sprake van baanonzekerheid bij werknemers, wat nog meer druk op de ketel zet. Veiligheid op het dek maar ook bij het betreden van bijvoorbeeld het ruim kan van levensbelang zijn. 

Uitdagingen van klimaatveranderingen 

Door klimaatveranderingen stijgt het zeeniveau, wat gevolgen heeft voor de bevaarbaarheid van waterwegen omdat de snelheid waarmee zand wordt afgezet verandert en zandbanken zich kunnen vormen. Een verhoogde frequentie van stormen kan betekenen meer schade aan uw schepen maar betekent ook meer werkdruk in extreme weersomstandigheden waardoor ziekteverzuim niet ondenkbaar wordt.

Ontwikkeling van kennis, competenties en vaardigheden van personeel in de maritieme sector

Ziekteverzuim kan een aanzienlijke impact hebben op de productiviteit en het welzijn van uw werknemers. Het is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben, maar gelukkig zijn er concrete stappen die u kunt nemen om het ziekteverzuim binnen uw bedrijf terug te dringen. In deze praktische gids zullen we u een stappenplan presenteren dat specifiek is afgestemd op de maritieme sector. We delen ook enkele inzichten over trends voor de maritieme sector in 2023 om u te helpen bij het begrijpen van de huidige ontwikkelingen en om deze inzichten toe te passen op uw aanpak van ziekteverzuim.

Stappenplan terugdringen ziekteverzuim

Een gezonde werkomgeving is essentieel voor het welzijn van uw werknemers en kan ziekteverzuim helpen voorkomen. Investeer in ergonomisch verantwoorde werkplekken, zorg voor goede ventilatie en verlichting aan boord van schepen en stimuleer regelmatige pauzes. Vermoeidheid is een diepgeworteld probleem in de maritieme sector en de bestrijding ervan kan u helpen kosten te verlagen die anders door uitval van personeel zouden zijn ontstaan zoals bij letsel dat veroorzaakt is door vermoeidheid.

•  Stel dat u een scheepswerf heeft. Overweeg het implementeren van geautomatiseerde tilliften en ergonomische hulpmiddelen om het tillen van zware ladingen te vergemakkelijken en het risico op blessures te verminderen.

Risicomanagement om ziekteverzuim terug te dringen 

Trends binnen de maritieme sector wijzen op de opkomst van slimme technologieën en monitoringssystemen die kunnen helpen bij het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving. Zo kan de binnenscheepvaart gebruikmaken van de geactualiseerde online risico-inventarisatie en- evaluatie(RI&E)  van het steunpunt RI&E. Het uitvoeren van een RI&E is verplicht en heeft als voordeel dat u de risico’s binnen uw bedrijf beter kan managen. Hiermee heeft u meer grip op ziekteverzuim en op termijn kunt u deze dan ook terugdringen.

Bevorder een goede work-life balance

Een goede balans tussen werk en privéleven is cruciaal om stress te verminderen en het welzijn van werknemers te bevorderen. Het bevorderen ervan is ook noodzakelijk om werken in de maritieme sector aantrekkelijker te maken. Moedig uw werknemers aan om voldoende rust en ontspanning te nemen buiten werktijd. Dit kan bijdragen aan het verminderen van ziekteverzuim als gevolg van uitputting en burn-out.

• Als werkgever kunt u flexibele werktijden overwegen, zodat werknemers tijd kunnen vrijmaken voor hun gezin, hobby’s of persoonlijke verplichtingen. Dit kan bijdragen aan een betere work-life balance en een hogere tevredenheid onder uw personeel.

Investeer in preventieve gezondheidsmaatregelen

Preventie is beter dan genezen, en dat geldt ook voor ziekteverzuim. Bied uw werknemers toegang tot gezondheidsprogramma’s, zoals gezonde voedingsrichtlijnen, lichaamsbeweging en stressmanagement. Een van de maritieme trends voor de komende jaren is digitalisering. In het belang van gezondheidsbevordering kunnen technologieën zoals wearables en digitale gezondheidsapps een positieve rol gaan spelen. 

• Organiseer regelmatig gezondheidsworkshops aan boord van uw schepen, waarbij u informatie verstrekt over gezonde voeding, fitnessoefeningen die kunnen worden gedaan in beperkte ruimtes en technieken voor stressvermindering.

Stimuleer open communicatie

Een open communicatiecultuur is essentieel om problemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken. De Jan de Nul Group bijvoorbeeld zet sinds 2016 in op kennis, processen en innovatie waarbij open communicatie tussen medewerkers, trainers en leidinggevenden een voorwaarde is om projecten tot een goed einde te brengen.  

Moedig uw werknemers aan om eventuele gezondheidsproblemen of zorgen met betrekking tot hun welzijn met u te bespreken. 

• Stel een vertrouwenspersoon aan binnen uw organisatie die werknemers kan benaderen voor vertrouwelijke gesprekken over gezondheidskwesties of persoonlijke problemen die van invloed kunnen zijn op hun werkprestaties.

Ondersteun re-integratie na ziekte

Wanneer een werknemer herstelt van een ziekte of blessure, is een gestructureerde re-integratieperiode van cruciaal belang. Bied passende ondersteuning en aanpassingen aan het werk wanneer dat nodig is. Als een werknemer niet direct op zijn eigen werkplek kan re-integreren kan het helpen om deze werknemer op een andere werkplek bij een ander bedrijf rustig te laten wennen aan het werktempo en de werkdruk. De trend is het creëren van flexibele werkomgevingen en het gebruik van technologieën voor telewerken en samenwerking op afstand.

•  Werk samen met de betreffende werknemer om een aangepast takenpakket of aangepaste werktijden op te stellen, zodat hij of zij geleidelijk aan het werk kan hervatten en volledig kan herstellen.
• Zorg dat u als leidinggevende er bent op het moment dat uw werknemer weer geleidelijk het werk hervat. Tijdens de ontvangst en het daaropvolgende gesprek hernieuwd u samen de verstandhouding van voor het verzuim.
  • Persoonlijke aandacht op de juiste momenten creëert betrokkenheid bij uw werknemers.

Veel succes met het implementeren van dit stappenplan en het verminderen van ziekteverzuim in uw organisatie! Lees ons blog over zelfzorg en balans bij het voorkomen van werkstress in de maritieme sector. Zo kunt u uw bedrijf toekomstbestendig maken en de uitdagingen van morgen het hoofd bieden. 

Conclusie

Het terugdringen van ziekteverzuim is een uitdaging, maar met een gerichte aanpak en aandacht voor de specifieke behoeften van uw werknemers in de maritieme sector, kunt u significante verbeteringen realiseren. Door een gezonde werkomgeving te creëren, een goede work-life balance te bevorderen, te investeren in preventieve gezondheidsmaatregelen, open communicatie te stimuleren en re-integratie na ziekte te ondersteunen, legt u een stevig fundament voor het verminderen van ziekteverzuim en het bevorderen van het welzijn van uw werknemers.