Werkstress verminderen door betere communicatie en samenwerking in de energiesector

Werkstress verminderen door betere communicatie en samenwerking in de energiesector wordt steeds belangrijker vanwege een groeiend tekort aan gekwalificeerde werknemers bij bedrijven die actief zijn in de energietransitie. Door de energietransitie van fossiele brandstoffen naar zon- en windenergie zijn steeds meer handen nodig die het werk kunnen verrichten. 

Zowel in Nederland als in België begint het tekort aan gekwalificeerd personeel nijpend te worden. In 2022 telde het UWV maar liefst 48.000 vacatures bij bedrijven die actief zijn binnen de energietransitie. Eind 2022 telde België een record van bijna 200.000 vacatures. Dit is volgens het Belgische statistiekbureau Statbel bijna een verdubbeling ten opzichte van 2020. Werkstress in de energiesector verminderen kan door werkdruk te reguleren waarbij betere communicatie en samenwerking in de energiesector vereist is. Hiermee kan kostbaar verzuim vermeden worden.

Werkstress in de energiesector

Werkstress in het algemeen is een groeiend probleem voor veel bedrijven in Nederland en zelfs voor bedrijven overzees. In de energiesector is werkstress misschien nog meer dan in andere sectoren een altijd aanwezige factor omdat uw werknemers vaak onder hoge druk moeten werken. 

Zij maken hierbij lange dagen van 12 uur. Het werken op boorplatforms, op windturbines en op schepen, vormt een extra uitdaging. Door de zware omstandigheden op zee, werk op grote hoogten, extreme weersomstandigheden en wisselende temperaturen, zijn de risico’s op werkstress legio. 

Uw werknemers zijn ook lang van huis, soms voor een periode van drie weken. 

Het leven en werken op een schip kan ook werkstress opleveren omdat bijvoorbeeld een olietanker “on spec” ligt voor een betere prijs voor de lading. Vaak moet lang gewacht worden voordat het schip kan aanmeren in de haven. Te weinig om handen hebben kan ook stress opleveren. Om werkstress binnen uw sector te verminderen kan betere communicatie tussen u en uw werknemers maar ook tussen werknemers onderling een beter resultaat geven.

Betere samenwerking tussen collega’s als oplossing voor werkstress in de energiesector

Betere samenwerking tussen collega’s kan een oplossing zijn voor het verminderen van werkstress in de energiesector. Uit de zeevaart is bekend dat vermoeidheid verregaand het gedrag en de gemoedstoestand van werknemers kan beïnvloeden. Werknemers worden:

• minder spraakzaam
• meer prikkelbaar
• onverschillig 
  • tolerantie wordt lager 
  • asociaal gedrag neemt toe
  • motivatie neemt af
  • negeren van verplichte procedures en controles neemt toe

Vermoeidheid is een van de eerste signalen van te hoge werkdruk, waarbij als deze te lang aanhoudt werkstress kan ontstaan. Werknemers in de energiesector hebben vaak grote verantwoordelijkheden. Niet alleen voor het bedrijf waarvoor ze werken, maar ook richting hun collega’s en hun veiligheid. Werkstress is dan ook een grote risicofactor als het gaat om de veiligheid voor alle werknemers. Een goede samenwerking is niet alleen belangrijk tegen werkstress maar kan ook voorkomen dat er ongelukken gebeuren.

Hoe werkstress binnen een team doorsijpelt 

Hoge werkdruk op een individuele werknemer kan zowel fysieke als psychologische vermoeidheid opleveren. De meeste werknemers in de energiesector werken in teams waarbij in het geval van vermoeidheid eerst individuele teamleden vermoeid raken en op termijn de andere teamleden ook . Vermoeidheid heeft een negatief effect op de communicatie onderling waardoor de samenwerking tussen de teamleden minder goed verloopt, wat als gevolg heeft dat de effectiviteit van het team wordt beïnvloed. Werkstress kan in kritieke situaties, zoals bij anchor handling en het slepen van een platform, ernstige consequenties hebben in de vorm van ongelukken.

Betere samenwerking als oplossing voor werkstress

Om het risico op ongelukken te verkleinen zijn er arbocatalogie ontwikkelt met daarin regels maar ook adviezen bij specifieke handelingen en werkzaamheden in de energiesector. Zo kunt u lezen dat bij rope acces, werknemers minimaal een basisinstructie moeten hebben gevolgd, gegeven door een persoon met IRATA level 3 diploma. Dus door compliant te werken zorgt u ervoor dat de risico’s op ongelukken worden tegengegaan. Als het gaat om het team waarbinnen individuele werknemers taken moeten uitvoeren is samenwerking essentieel. Betere samenwerking kan helpen de werkdruk te verlagen waardoor ook werkstress kan uitblijven, Daarnaast kan binnen de samenwerking ook ruimte ontstaan voor het luisteren naar elkaars moeilijkheden met betrekking tot het werk maar ook betrekking tot privé-zaken die hun weerslag op het werk hebben.

Teamwork voor minder werkstress

Bij het bouwen van een windturbine werken soms tien man samen binnen een team om te zorgen dat de wieken op de juiste manier kunnen worden gemonteerd. Het 10-koppige team van hijsers moet bepaalde handelingen tegelijkertijd uitvoeren. De hijsers moeten gezien de uitdagingen met elkaar samenwerken om het doel, de montage van de wieken, op een veilige manier te bereiken. Elk teamlid heeft een (deel)taak toegewezen gekregen waarin het goed is. Iedere werknemer binnen het team heeft zijn kwaliteiten. Om deze kwaliteiten op elkaar af te stemmen moet goed gecommuniceerd worden. Echter, door vermoeidheid en hoge werkdruk kan goed communiceren lastig zijn en valt de samenwerking gradueel uit elkaar. Hoe kunt u degen gaan?

• Leg uit wat het doel is van en wat de verwachtingen zijn bij de verschillende taken.
  • Geef ruimte aan werknemers om meningen te uiten en betere voorstellen te doen.

• Verdeel de taken naar draagkracht van de afzonderlijke werknemers.
• Zorg dat de taken van tevoren duidelijk zijn.
• Hou als leidinggevende van een team de teamleden bij de les.
• Zorg dat de meest belangrijke taken als eerste worden uitgevoerd enzovoorts.
• Als er achterstand ontstaat in de werkzaamheden, zorg dan dat de werkdruk niet te hoog wordt.
• Blijf in gesprek met de teamleden en geef ruimte aan emoties, frustraties en gedachten.

De consequenties van hoge werkdruk zijn:

• vermoeidheid;
• afnemende communicatie;
• prikkelbaarheid; 
• onderlinge conflicten;  
• aanzwengelende kritiek. 

Als leidinggevende verliest u bij een hoge werkdruk langzaam maar zeker grip op het proces en uw team. Werkstress en ziekteverzuim zullen dan volgen.

Conclusie 

Werkstress is een latent probleem binnen de energiesector. Door nieuwe ontwikkelingen, zoals de energietransitie van fossiele bronnen naar zon-en windenergie is er een groeiend tekort aan gekwalificeerde werknemers. Hierdoor neemt werkstress binnen de sector toe. Werknemers werken lange dagen onder hoge druk en extreme omstandigheden, wat risico’s op vermoeidheid en verminderde effectiviteit met zich meebrengt. 

Door betere communicatie en samenwerking tussen collega’s in de energiesector kunnen deze risico’s worden verminderd. Het verbeteren van de samenwerking kan niet alleen werkstress verminderen, maar ook het risico op ongelukken in de energiesector verminderen. 

Het naleven van regels en adviezen, zoals opgesteld in de arbocatalogi, kan het risico op ongelukken verder verminderen, maar de sleutel tot het verminderen van werkstress ligt in het verbeteren van de communicatie en samenwerking tussen collega’s in de energiesector. 

Take-aways 

• De overgang van fossiele brandstoffen naar zonne- en windenergie zorgt voor een tekort aan gekwalificeerde werknemers in de energiesector. 

• Dit tekort leidt tot een toename van werkstress die verminderd kan worden door betere communicatie en samenwerking. 

• In de energiesector is werkstress bijzonder wijdverbreid vanwege de hoge druk op de werkomgeving, lange werktijden en uitdagende werkomstandigheden. 

• Vermoeidheid is een van de eerste tekenen van overbelasting en kan, indien onbehandeld, leiden tot werkstress. 

• Betere samenwerking tussen collega’s in de energiesector kan helpen om werkstress te verminderen en ongevallen te voorkomen. 

• Werkstress kan een negatieve invloed hebben op communicatie en teamwork, wat kan leiden tot verminderde effectiviteit van teams en een verhoogd risico op ongevallen. 

• Om ongevallen te voorkomen, zijn er regels en richtlijnen voor specifieke taken en activiteiten in de energiesector, zoals ‘rope access’.