5 tips om langdurig ziekteverzuim te voorkomen

Langdurig ziekteverzuim binnen uw organisatie is niet alleen duur, het is ook een signaal dat belasting en veerkracht van uw medewerker niet in balans is. Mogelijk is de balans van zijn of haar collega’s ook niet in orde. Langdurig ziekteverzuim kan een signaalfunctie hebben: u moet in actie komen om weerbaar en productief personeel te behouden. In dit artikel leest u wat de oorzaken en gevolgen van langdurig ziekteverzuim zijn. Tevens krijgt u 5 tips om dit ziekteverzuim te voorkomen en weer regie te krijgen over verzuim in uw organisatie.

Wat is langdurig ziekteverzuim?

Meestal zijn werknemers die zich ziek melden binnen een paar dagen weer terug in de roulatie. Toch komt langdurig ziekteverzuim ook voor. Van langdurig ziekteverzuim wordt gesproken wanneer uw werknemer langer dan 4 weken achter elkaar ziek is. 

Wat zijn de oorzaken van langdurig ziekteverzuim?

De belangrijkste verzuimredenen (kort- en langdurig) in Nederland zijn:

• Psychische klachten, overspannenheid en burn-out (25%)
• Klachten aan het bewegingsapparaat (25%)
• Griep en verkoudheid (12%)

Bij langdurig verzuim beperken de klachten uw werknemer zijn of haar functioneren op het werk voor langere tijd. Wat zijn hiervan de oorzaken?

Psychische klachten

1,3 miljoen werknemers in Nederland hebben last van burn-outklachten. Bij 17,3% van de werknemers zijn deze klachten ernstig. Werkstress is het hoogst in de leeftijdscategorie 25 tot en met 34 jaar en binnen de sectoren onderwijs, ICT, zakelijke dienstverlening en industrie. 

Een groot deel van het langdurend verzuim is een gevolg van psychische klachten. Binnen de MKB is dit zelfs een derde! Momenteel verzuimt 43% van de mensen die de ziektewet inrollen als gevolg van psychische klachten waarbij werkstress een rol speelt. De duur van ziekteverzuim als gevolg hiervan stijgt: van gemiddeld 167 dagen in 2016 naar 197 dagen in 2017. Bij personen met burn-out is 25% na 340 dagen nog niet hersteld. 

Als gevolg van werkstress en burn-out stijgen de verzuimkosten in Nederland aanzienlijk: tot 4,7 miljard euro. Verzuim als gevolg van psychische klachten, overspannenheid en burn-out is dus een ernstig probleem.

Klachten aan het bewegingsapparaat

Klachten aan het bewegingsapparaat komen vooral voor bij werknemers in beroepen waarbij sprake is van (zware) fysieke belasting. Denk hierbij aan beroepen in de offshore sector, in de bouw, logistiek en zorg. Denk hierbij aan stratenmakers, stukadoors, verpleegkundigen, maar ook mensen in een zittend beroep achter een beeldscherm kunnen uitvallen als gevolg van fysieke klachten.

Ouderdomsklachten

De pensioenleeftijd gaat omhoog. Omdat we steeds langer aan het werk zijn komen ook steeds meer gezondheidsproblemen voor als gevolg van ouderdom. Werknemers die ouder zijn lopen vaak aan tegen een te hoge tijdsdruk; zware fysieke belasting van rug, knieën en heupen; snel ontwikkelende technologie; onregelmatige diensten en ploegen dienstverband. Het gevolg hiervan is vervroegde uitval voor de pensioenleeftijd te bereiken. Het aantal medewerkers van 60 jaar en ouder wat al een aantal maanden thuis zit in een vier jaar tijd verdubbeld. Ook komen er op oudere leeftijd meer ziektes voor zoals hart- en vaatziekten en kanker. 

Wat zijn de gevolgen ervan?

Bij langdurig ziekteverzuim van een medewerker mist u arbeidskracht. Dit kost u veel geld. De kosten kunnen oplopen tot 250 a 400 euro per dag per werknemer. Op verzuimkosten.nl kunt u uitrekenen wat ongeveer de kosten van ziekteverzuim voor uw organisatie zijn.

Binnen 6 weken moet de bedrijfsarts een probleemanalyse maken met daarin de oorzaak van het verzuim en de wat de mogelijkheden van herstel zijn en wanneer. Hierna maken werkgever en werknemer een plan van aanpak, om de medewerker weer te laten re-integreren. Dit traject van begeleiding brengt kosten met zich mee. Ook dient u gedurende deze periode tot uiterlijk twee jaar na ziekmelding het loon van uw medewerker door te betalen. Tevens leidt u productie- en omzetverlies en/of betaalt u kosten voor vervangen arbeidskracht. 

Overigens is niet voor elke functie gemakkelijk vervanging te vinden. Volgens het UWV zijn de meest moeilijk vervulbare vacatures onder andere die van technische beroepen, zoals in de industrie of bouw, ICT-beroepen, zorgberoepen en pedagogische beroepen. 

Al met al zijn de gevolgen van langdurig ziekteverzuim voor uw bedrijf groot en is het in uw belang en in dat van uw medewerkers om dit zo goed mogelijk te voorkomen.

5 tips om langdurig ziekteverzuim te voorkomen

Dat uw medewerkers af en toe ziek zijn of stress hebben valt bijna niet te voorkomen. Natuurlijk zet u het liefst in op gezonde werknemers, maar belangrijk is ook hoe u omgaat met verzuim. De juiste aanpak en begeleiding kunnen het verschil maken tussen kort- en langdurig verzuim.

Tip 1: Signaleer op tijd signalen van verzuim

Voordat iemand langdurig uitvalt zijn er al tal van signalen die u kunt herkennen die erop wijzen dat uw medewerker niet lekker in zijn of haar vel zit. Hoe eerder u erbij bent, hoe meer ellende u voor uw medewerker en daarmee uw organisatie, kunt voorkomen. Merkt u aan uw medewerker dat hij of zij vermoeid is, minder geconcentreerd, zich meer terugtrekt, snauwt of geïrriteerd is, slechtere prestaties levert, vaak te laat komt en zich in kortere periode vaker kort ziek meldt? Trek dan aan de bel en ga in gesprek met uw medewerker. Wat heeft hij of zij nodig om zich beter te voelen?

Tip 2: Werk aan een open bedrijfscultuur

In een bedrijf waarin het ‘veilig’ is voor een werknemer om zich kwetsbaar op te stellen, over stress te praten, maar ook waarin waardering onderling kan worden uitgesproken helpt om een betere werksfeer te creëren. Uit onderzoek blijkt dat 1 op 6 werknemers niet zou verzuimen als de werksfeer goed zou zijn. Minder onnodige werkdruk, meer persoonlijk contact met uw medewerkers en mogelijkheid tot het aangaan van een gesprek als iets niet lekker loopt maakt uw medewerkers meer betrokken.

Tip 3: Focus op duurzame inzetbaarheid

Voorkomen is beter dan genezen. Door in uw HR-beleid te focussen op duurzame inzetbaarheid zorgt u voor weerbare medewerkers. Medewerkers die gezond en gemotiveerd zijn. Die betrokken zijn en met plezier naar hun werk gaan. Die uw organisatie prijzen bij vrienden en familie en loyaal zijn naar u als werkgever. 

Tip 4: Re-integratie starten vanaf de eerste ziektedag

U kunt langdurig ziekteverzuim voorkomen door ervoor te zorgen dat het re-integratietraject van uw medewerker soepel verloopt. Een aantal factoren is van invloed op het re-integratietraject, waaronder de relatie tussen uw werknemer en leidinggevende en een eventuele afwachtende houding van leidinggevende of medewerker. Het is daarom belangrijk om vanaf dag één van de ziekmelding goed contact te hebben met uw medewerker. U bent beiden gebaat bij een proactieve houding. Wanneer uw medewerker klaar is om te re-integreren ga dan vooruit van wat hij of zij wel kan. Wanneer jullie daar de focus leggen, is er meer mogelijk. 

Tip 5: Schakel een arbobureau in

Het inschakelen van een arbodienst ontziet uw HR-medewerkers en leidinggevenden en zorgt voor verzuimpreventie, maar ook verzuimbegeleiding. Door maatregelen toegespitst op uw organisatie wordt niet alleen verzuim voorkomen, maar de medewerkers die verzuimen gaan gemiddeld weer eerder aan het werk. Echte aandacht voor de gezondheid van uw medewerkers verhoogt de productiviteit gemiddeld met 5%. Daarnaast verlaagt deze aandacht het verzuim met zelfs 15%!

Een arbodienst heeft verschillende diensten die hiervoor effectief zijn. In het algemeen wordt gewerkt met een een scan of onderzoek van verzuimoorzaken binnen uw organisatie, een strategie en plan van aanpak, het uitvoeren van interventies en monitoring en/of analyse.