Beleid met zeebenen: duurzaam inzetbaarheidsbeleid in de maritieme sector

Geschreven door Carolien Ringma, Beleid, Vitaliteit

Gepubliceerd op 15/12/2023

De maritieme sector is een microkosmos van technologische vooruitgang, ecologische uitdagingen en menselijk kapitaal. Menselijk kapitaal dat in Europa en de VS onder druk staat door vergrijzing en sinds kort op het wereldtoneel door oorlogsgeweld. De consequenties van de oorlog tegen Gaza hebben directe impact op de mondiale maritieme sector. De Houthi rebellen hebben toegezegd “alle schepen in de Rode Zee die op weg zijn naar Israëlische havens, ongeacht hun nationaliteit” als doelwit te kiezen totdat Gaza het voedsel en de medicijnen krijgt die het nodig heeft.

Als werkgever wordt u uitgedaagd mee te deinen op de golven en dat vereist beleid met zeebenen om uw bemanning en ander personeel veilig door de woelige wateren van de actuele ontwikkelingen te loodsen, waarmee duurzaam inzetbaarheidsbeleid in de maritieme sector steeds meer een centrale plek krijgt. Hoe geeft u handen en voeten aan duurzaam inzetbaarheidsbeleid in de maritieme sector? In deze blog proberen wij samen met u de juiste koers te bepalen. 

Kerncomponenten van een duurzaam inzetbaarheidsbeleid

Gezondheid en veiligheid op zee of op andere wateren zijn kerncomponenten van duurzaam inzetbaarheidsbeleid. Prioriteit geven aan de fysieke en mentale gezondheid van uw bemanning is cruciaal. Dit omvat:

Gezondheidsprogramma’s onderdeel duurzaam inzetbaarheidsbeleid

Gezondheidsprogramma’s behoren een vast onderdeel te zijn van duurzaam inzetbaarheidsbeleid. Een voorbeeld van zo’n gezondheids-programma is door Maersk, leider in de maritieme sector, geïmplementeerd.

Praktijkvoorbeeld van Maersk

Maersk, een leider in de maritieme sector, heeft een revolutionair gezondheids monitoringsprogramma ingevoerd. Bemanningsleden zijn uitgerust met Fitbit-apparaten, waarmee hun vitale functies continu worden gevolgd. Een daling in de slaapkwaliteit van een bemanningslid op de Noordzee kan snel worden opgemerkt, wat ruimte biedt voor vroegtijdige interventie en voorkoming van ernstige gezondheidsproblemen. 

Levenslang leren voor duurzame zeebenen 

Voortdurende opleiding en ontwikkeling zijn noodzakelijk om te garanderen dat uw bemanningen veilig zijn en veilig blijven gezien de veranderingen waar de maritieme sector mee te maken heeft. Kapiteins, stuurmannen, scheepswerktuigkundigen en marofs kunnen gebruik maken van cursussen op het gebied van Maritime Crew Resource Management (MCRM) om kennis en vaardigheden te ontwikkelen met betrekking tot management en leiderschap en menselijke factoren. Hierbij ligt de focus op veiligheid en volgen cursisten trainingen en simulaties over bijvoorbeeld:

  • hoe verschillende teams op een schip soepel kunnen samenwerken;
  • beginselen van taak- en werklast beheer.
    • hoe de planning, coördinatie en toewijzing van taken uit te voeren zonder een te zware belasting van de bemanning. 

De snelle technologische veranderingen in de maritiem sector vereisen een voortdurende scholing van de bemanning. Denk hierbij aan:

  • slimme navigatie software;
  • zonder bemanning varen;
  • slimme planning software;
  • “augmented reality” bij scheepsonderhoud op afstand.

Simulatietrainingen en online leerplatformen kunnen essentieel zijn om deze technologische veranderingen bij te kunnen benen.

Levenslang leren in de maritieme sector: ExxonMobil’s Aanpak

ExxonMobil heeft een ‘Near Miss Reporting’-systeem geïmplementeerd, waarbij werknemers bijna-ongelukken rapporteren. ExxonMobil gebruikt deze rapporten om veiligheidstrainingen te verbeteren. Zo is een bijna-ongeval op een boorplatform gebruikt om een nieuwe trainingsmodule over veiligheid bij hoogte te ontwikkelen, wat het bewustzijn en de vaardigheden van het personeel aanzienlijk heeft verbeterd.

Psychologische ondersteuning vast onderdeel duurzaamheidsbeleid 

Het isolement en de druk van het zeemansleven kunnen leiden tot mentale gezondheidsproblemen. U kunt dit oplossen door uw bemanningen toegang te verlenen tot psychologische ondersteuning. Hiermee creërt u een cultuur waarin het welzijn van bemanningsleden de erkenning krijgt die het verdiend.

Conflicten en gebrek aan familiaal contact

Bemanningen op schepen of werknemers in de offshore brengen noodgedwongen veel tijd door met collega’s. Dit geeft in de praktijk vaak conflicten. Conflicten tussen verschillende teams maar ook tussen de verschillende rangen en afdelingen. Meestal zijn bemanningsleden langere periodes van huis en van familie en vrienden, dit kan in combinatie met conflicten leiden tot eenzaamheid en heimwee.

Slechte fysieke arbeidsomstandigheden

Bemanningen zijn doorgaans geïsoleerd en werken in een fysieke omgeving die niet optimaal is voor de geestelijke gezondheid. Aan boord van een schip of op een booreiland hebben bemanningsleden en werknemers vaak te maken met:

  • hoge tonen;
  • trillingen;
  • koude periodes;
  • hoge temperaturen;
  • onstabiele vochtige omstandigheden. 

Naast deze veel voorkomende factoren hebben bemanningsleden incidenteel ook te maken met piraterij en zoals nu actueel is, een zeeblokkade waarbij rebellen met ballistische raketten schieten op koopvaardijschepen. 

Mentale ondersteuning voor betere duurzame inzetbaarheid 

Bemanningsleden en andere werknemers in de maritieme industrie kunnen behoefte hebben aan mentale ondersteuning. Mentale ondersteuning kan helpen werknemers sneller te laten herstellen wat een betere duurzame inzetbaarheid kan garanderen. Al enige tijd is sprake van mentale ondersteuning van werknemers met behulp van apps.  Apps worden onder andere gebruikt voor:

  • mindfulness;
  • zelfcompassietraining;
  • cognitieve gedragstherapie.

Onderzoek gepubliceerd in 2018, suggereert dat mobiele apps voor mentale ondersteuning effectief kunnen zijn in het verbeteren van het mentale welzijn en het verminderen van psychologische problemen bij volwassenen. De WHO schatte in 2022 dat 15% van de volwassenen in de werkende leeftijd ooit een psychische stoornis krijgt en waarschuwt dat de wereld een geestelijke gezondheidscrisis tegemoet gaat. 

Implementatie van duurzaam inzetbaarheidsbeleid

Implementatie van duurzaam inzetbaarheidsbeleid is hard nodig. Succesvolle implementatie vereist een strategische benadering, zoals uiteengezet in “Human Resource Management in Shipping”. Dit omvat: 

  • betrokkenheid van het topmanagement; 
  • duidelijke communicatie van beleidsmaatregelen; 
  • regelmatige evaluatie en aanpassing van de strategieën.

Lees meer over implementatie van duurzaam inzetbaarheidsbeleid in ons blog: ”Beleidsplan duurzame inzetbaarheid: van analyse tot implementatie in de offshore, maritieme en energiesector”. 

Conclusie

Duurzame inzetbaarheid in de maritieme sector is geen statisch doel, maar een voortdurend evoluerend proces. De wereld is constant in beweging, vergrijzing, krapte op de arbeidsmarkt of een zeeblokkade. U zult beleid met zeebenen moeten ontwikkelen om de golven van verandering te kunnen bedwingen. Een pas op de plaats is gewenst, inleven in het wel en wee van uw werknemers of bemanningsleden, connectie maken en het welzijn van uw werknemers vooropstellen. Door het welzijn van uw bemanning te koppelen aan innovatieve praktijken, kunnen u en andere werkgevers in de maritieme sector de huidige uitdagingen het hoofd bieden en een meer stabiele toekomst tegemoet zien.

Take-aways

  • Actief aanpakken van de effecten van vergrijzing en internationale conflicten is cruciaal voor het behoud en welzijn van maritiem personeel.
  • Geef voorrang aan de gezondheid van uw bemanning door regelmatige gezondheidschecks en innovatieve monitoring, zoals het voorbeeld van Maersk illustreert.
  • Omarm levenslang leren en technologische vaardigheidstraining om uw personeel te wapenen tegen de snel veranderende maritieme sector.
  • Bied psychologische ondersteuning aan om het mentale welzijn van bemanningsleden te waarborgen, gezien de unieke uitdagingen van het leven op zee.
  • Effectieve implementatie van duurzaam inzetbaarheidsbeleid vereist strategische betrokkenheid, heldere communicatie en regelmatige evaluatie vanuit het management.

Download de RI&E Checklist

Ontdek waar uw bedrijf aan moet voldoen en download deze gratis checklist.

Bekijk alle downloads

Gerelateerde berichten

Ontwikkelen van effectief ziekteverzuimbeleid voor de maakindustrie

Belang van preventieve gezondheidschecks voor werknemers in risicovolle werkomgevingen

  • Carolien Ringma
  • 18/10/2024
  • Verzuim

Innovatieve technologieën ondersteunen ziekteverzuimbeheer