Mag u tijdens de coronacrisis flexibiliteit van uw medewerkers verwachten en hoe houdt u hen dan gemotiveerd?

Als gevolg van de coronacrisis verkeren duizenden Nederlandse ondernemers in een onzekere positie. Zij worden hard geraakt door de maatregelen om het aantal besmettingen met COVID-19 in Nederland in te dammen. Zij moeten op een creatieve manier proberen proberen hun hoofd boven water te houden in een beginnende, maar onvermijdelijke economische recessie. Mag u verwachten dat uw medewerkers zich flexibel opzetten om dit mogelijk te maken? En als u aanspraak doet op deze loyaliteit hoe zorgt u er dan voor dat zij gemotiveerd blijven?

Hoe groot de impact gaat zijn van de crisis moet nog blijken en hangt af van hoe snel het virus wereldwijd onder controle is. De huidige maatregelen leggen een groot deel van de wereldwijde economie stil. Grote ketens die de deuren sluiten zijn bijvoorbeeld Bijenkorf, Ikea en Coolblue. Ook voor bedrijven, actief binnen de evenementenwereld, zoals zaalverhuur, verhuur van beursmateriaal en catering, is het een moeilijke tijd.

Voor veel bedrijven gaat de hand op de knip: even niet investeren in een nieuwe bedrijfswagen. Als gevolg hiervan komen ook autofabrikanten in de problemen en volgt er domino-effect. Bedrijven kunnen aanspraak doen op financiële regelingen van de overheid, maar zullen zelf ook alle zeilen bij moeten zetten om de crisis door te komen. Ondernemers richten daarom nieuwe merken op, gooien het verdienmodel over een andere boeg of bereiden zich goed voor op de periode waarin de maatregelen opgeheven worden. 

Creatief ondernemen

Als uw organisatie getroffen wordt, staat als paal boven water dat uw inkomsten dalen, maar uw vaste lasten doorlopen. U krijgt er mogelijk een compensatie voor, maar uiteindelijk behoudt u uw personeelskosten. Dan kunt u er beter voor zorgen dat uw medewerkers zich nuttig maken op een andere manier dan normaal gesproken om alsnog omzet te genereren. Dit is goed terug te zien bij levensmiddelenwinkels. Uit angst voor besmetting bestelt de Nederlandse bevolking de boodschappen online. Hierdoor is het verstandig personeel klaar te stomen bezorger te worden om alsnog meer omzet weg te zetten. U doet hiermee beroep op de loyaliteit van uw medewerkers, maar mag u van uw personeel deze flexibiliteit ook eisen?

Mag u nu verwachten dat uw medewerkers vakantiedagen opnemen?

U kunt uw medewerkers niet verplichten vakantiedagen op te nemen indien er minder werk te doen is in uw organisatie. Daarentegen mogen uw medewerkers die al vakantie hebben aangevraagd, een verzoek doen deze vakantieuren in te trekken. Dit verzoek mag geweigerd worden wanneer er zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn. Het is altijd mogelijk in gesprek te gaan met uw medewerkers en te proberen samen tot goede en redelijke afspraken te komen. 

De coronacrisis biedt in die zin ook een mogelijkheid om te investeren in structurele verbeteringen binnen het bedrijf of zaken waar u anders nooit aan toe komt. U kunt hierbij ook uw medewerkers inzetten. Denk hierbij aan het tellen van voorraad, het bijwerken van de website, onderhoud aan het pand, maar ook bijscholing van uw personeel. 

Mocht uw organisatie in de problemen komen bij het doorbetalen van lonen kunt u aanspraak doen op het steunpakket van de overheid. Het is daarom niet nodig uw personeel te vragen verplicht verlof op te nemen. U wordt ondersteund in het doorbetalen van hun loon.

Kunt u de werktijden van uw medewerkers aanpassen?

De overheid raadt aan, wanneer thuiswerken niet mogelijk is, om werktijden zoveel mogelijk aan te passen, zodat er minder medewerkers tegelijk in dezelfde ruimte zijn. Zo wordt de kans op besmetting met COVID-19 verkleint. U kunt echter niet zomaar de werktijden van uw personeel aanpassen. U moet daarvoor instemming van de ondernemersraad hebben.

Kunt u uw medewerkers verplichten andere werkzaamheden te doen?

Essentieel is dat u als werkgever ten alle tijden de gezondheid en veiligheid van uw medewerkers voorop stelt. U moet uw medewerkers altijd van de juiste uitleg en beschermingsmaterialen voorzien, ook wanneer zij tijdelijk andere werkzaamheden verrichten. In principe doen uw medewerkers wat er in hun taakomschrijving staat, maar u mag hen vragen andere werkzaamheden te verrichten zolang deze redelijk zijn. Wat redelijk is is per situatie verschillend. En wat redelijk is tijdens de crisis is ook weer anders dan onder normale omstandigheden. Online lesgeven in plaats van op locatie is een redelijk verzoek, zo kan een puppycursus, muziekles of taalcursus doorgaan. Boekenzaken die hun medewerkers vragen boeken te bezorgen is ook een mogelijkheid. 

Hoe houdt u uw medewerkers gemotiveerd om zich in te zetten voor uw bedrijf?

U vraagt aanpassing aan uw medewerkers: thuiswerken, flexibele werktijden, andere werkzaamheden doen. Zij zitten hier mogelijk niet op te wachten. U houdt hen gemotiveerd door uit te leggen hoe zij bijdragen aan het grotere plaatje. Wat is hun rol in het draaiende houden van de organisatie? Betrek hen bij het meedenken naar oplossingen om meer draagvlak onder uw personeel te creëren.

Ook is het belangrijk dat u goed contact met uw medewerkers houdt. Wat hebben zij nodig om goed te functioneren? Hoe kunt u het werk voor hen interessant houden? Vergeet ook niet dat er tijd moet zijn voor informaliteit: laat de vrijdagmiddagborrel door te videobellen doorgaan of organiseer een fotowedstrijd wie de leukste werkplek heeft. Bovenal is het belangrijk uw medewerkers te laten inzien dat jullie door samen te werken door deze moeilijke tijd komen en hen dan positieve zaken te wachten staan: een teamuitje, een borrel, een betere kantoor, het vieren van prestaties en een goede afloop. U kunt benadrukken is dat het dankzij uw medewerkers hun flexibele opstelling is dat deze positieve afloop mogelijk wordt.