Vitaliteitsprogramma bedrijven: wat levert het op?

Bent u benieuwd of een vitaliteitsprogramma uw bedrijf veel op kan leveren? En of de winst en voordelen echt opwegen tegen de kosten? En is vitaliteit een belangrijkere investering dan (nog meer) preventiemaatregelen? In dit artikel leest u wat een vitaliteitsprogramma precies inhoudt, hoe u een programma kunt ontwikkelen dat echt effectief is en welke voordelen u kunt verwachten. 

Wat is een vitaliteitsprogramma?

Vitaliteit is een buzzword in de HR-wereld, en niet zonder reden. De gezondheid van uw werknemers waarborgen gaat namelijk niet meer alleen om het voorkomen van ongelukken of uitval. Naast de basis van veilige arbeidsomstandigheden wordt het belang van een sterkere gezondheid steeds meer gewaardeerd. Het verbeteren van welzijn met als doel gezond en duurzaam werken, zorgt niet alleen voor statisch minder ziekteverzuim, maar ook voor productievere werknemers. Vitale werknemers zijn namelijk over het algemeen meer gemotiveerd en bevlogen. Dat geeft ze ook een sterkere veerkrachtigheid en weerbaarheid bij tegenslagen of moeilijke situaties. Een vervelende klant of een lastige klus heeft daardoor minder impact op de gemoedstoestand. Ook herstellen werknemers beter, zodat ze de volgende dag weer fris en met plezier aan het werk kunnen. Iedere werkgever kan voor zijn bedrijf een effectief vitaliteitsprogramma opstellen, met het oog op behoeften en het type werk van uw personeel. Doet u mee? Het RIVM ontwikkelde samen met TNO al in 2013 de Nederlandse Vitaliteitsmeter om de vitaliteit in een organisatie te meten en volgen. Hierin staan drie kerndimensies centraal:

• Energie. Zijn uw werknemers aan het begin van de werkdag compleet opgeladen en hebben ze voldoende energie voor al hun taken en activiteiten op de hele dag?
• Motivatie. Hebben uw werknemers veel doelen die ze nastreven en verheugen ze zich op de werkdag?
• Veerkracht. Vinden uw werknemers in moeilijke situaties snel oplossingen en kunnen ze goed omgaan met tegenvallers?

Waarom investeren Nederlandse bedrijven in vitaliteit?

Gevraagd naar wat een vitaliteitsprogramma bedrijven nu het meeste oplevert, zijn er verschillende zaken die genoemd worden. Dit zijn volgens onderzoek de belangrijkste redenen voor Nederlandse bedrijven om te investeren in vitaliteit:

• Talentvolle werknemers aantrekken en behouden. Voor 51% van de werkgevers is dit de belangrijkste reden om te investeren in vitaliteit. 
• Van de werkgevers geeft 62% aan dat het verbeteren van de medewerkerstevredenheid is een belangrijk thema is.
• Het verbeteren van de werk-privébalans (54%) en het verminderen van stress onder medewerkers (47%).  Dat is ook niet zo gek, want in 2019 kostte burn-out Nederlandse werkgevers wel 3,1 miljard euro.

Wat levert een vitaliteitsprogramma bedrijven op?

Wat zijn de concrete voordelen van een vitaliteitsprogramma? En wat levert het u nu daadwerkelijk op? Uit onderzoek kwamen de volgende cijfers naar voren als positief gevolg van een sterk vitaliteitsbeleid:

• Het ziekteverzuim wordt met 27% verlaagd;
• Op de werkvloer zijn 62% minder veiligheidsincidenten;
• De productiviteit groeit met 18%;
• Uw bedrijf wint 12% klantengroei.

Meer productiviteit en omzet

Over het algemeen is de regel: zorg goed voor uw werknemers en zij zullen goed voor u zorgen. Dat klinkt goed, maar is het ook echt zo? Bewezen is dat een vitaliteitsprogramma zorgt voor een lager ziekteverzuim en dus veel kosten kan besparen. Ook blijken bevlogen werknemers meer gemotiveerd te zijn, beter samen te werken, en betere resultaten te boeken. Bent u benieuwd of een investering uw eigen bedrijf veel oplevert? TNO ontwikkelde de KOBA-DI tool, oftewel de Kosten-Baten tool, waarbij u gemakkelijk de kosten en baten kunt berekenen als het gaat om investeringen in duurzame inzetbaarheid voor uw bedrijf. Duurzame inzetbaarheid, waarbij de focus ligt op werknemers tot hun pensioen gezond, gemotiveerd en productief aan het werk te houden, gaat hand in hand met vitaliteit.

Meer talentvolle medewerkers en klanten

Staat u bekend als een goede werkgever? Door te werken aan uw vitaliteitsprogramma versterkt u de reputatie van uw bedrijf aanzienlijk. Het rimpeleffect van een goede reputatie levert zeker veel op als het gaat om talentwerving en het aantrekken van klanten. Bedrijven die goed voor hun werknemers zorgen, komen ook vaker positief in de publiciteit. Denk bijvoorbeeld aan Google, dat in 2020 tot favoriete werkgever werd bekroond door Nederlandse werknemers, en bekend staat als een van de beste werkgevers ter wereld. Werken bij de overheid is ook ontzettend populair, door de goede arbeidsvoorwaarden en carrièremogelijkheden. Welke voordelen brengt een sterke reputatie met zich mee?

• Positieve klanten. Klanten gaan liever in zee met werkgevers die ethisch verantwoord omgaan met de gezondheid van hun werkgevers. Bovendien kunt u makkelijker zaken doen als uw werknemers positiviteit en werkplezier uitstralen. Dat werkt aanstekelijk. Een klant heeft namelijk in de meeste gevallen geen emotionele verbinding met een merk of bedrijf, maar met de mensen die er werken. 
• Talentwerving. De arbeidsmarkt is ontzettend competitief en om de juiste talenten aan te trekken, worden goede arbeidsvoorwaarden steeds belangrijker. Met een sterk vitaliteitsprogramma kunt u meer en betere werknemers naar u toe leiden. 39% van de Nederlandse werkgevers zien een positieve effect op het aantrekken van nieuwe werknemers door een vitaliteitsprogramma te implementeren.
• Minder verloop. Jobhoppen, oftewel snel van baan wisselen, is steeds meer de norm, zeker als het gaat om de generatie van millennials en Gen Z. Door uw werknemers niet alleen een fijne bedrijfscultuur te bieden maar ook voldoende ontwikkelings- en carrièremogelijkheden, zorgt u dat u uw talenten behoudt. Eén op de drie Nederlandse werkgevers is ervan overtuigd dat investeren in vitaliteit zorgt voor het behoud van goede medewerkers.

Is vitaliteit belangrijk voor preventie?

Misschien klinkt vitaliteit als een overbodige luxe en vraagt u zich af of het echt zo’n toegevoegde waarde heeft als het gaat om preventie. Volgens verschillende bronnen is een beleid dat zich richt op vitaliteit zelfs effectiever dan een beleid dat zich strict op preventie richt. Binnen HR bestaat steeds meer de trend van amplitie: hierbij wordt de aandacht van het oplossen van problemen verlegd naar het welbevinden van werknemers. Met het versterken van het welzijn van uw werknemers zorgt u er ook voor dat ze beter functioneren en veerkrachtiger zijn. Met een vitaliteitsprogramma zorgt u dat u:

• Verzuim door zieke werknemers voorkomt, door voor een sterkere basisgezondheid te zorgen;
• Verzuim door conflicten vermindert. Door de werksfeer en samenwerking te verbeteren met een vitaliteitsprogramma, zorgt u ook dat de kans op conflicten kleiner wordt. Volgens onderzoek komen 70.000 tot 100.000 ziekmeldingen jaarlijks voort uit een conflict op werk. Dit is niet alleen doordat werknemers de werkvloer willen ontwijken, maar ook omdat werknemers daadwerkelijk ziek kunnen worden door het arbeidsconflict.

Goede werk-privé balans

Een belangrijk onderdeel van een goede basisgezondheid op het werk, is een sterke gezondheid buiten het werk. En dat er een balans tussen privé en werk is als het gaat om stress, belasting en herstel na werktijd. Zorgen voor goede maatregelen rondom de werk-privé balans is daarom essentieel om te voorkomen dat uw werknemer uitvalt. Dit kunt u doen door mee te bewegen met uw werknemers wanneer dat nodig is, bijvoorbeeld wanneer een werknemer veel tijd kwijt is aan mantelzorg en aangepaste werktijden nodig heeft. Of wanneer uw werknemer gebukt gaat onder extra stress door een scheiding of rouw. Hiermee voorkomt u veel klachten gerelateerd aan burn-out, een van de grootste veroorzakers van langdurig verzuim in Nederland:

• In 2020 had volgens TNO maar liefst 1,2 miljoen werkende Nederlanders last van burn-outklachten.
• De kosten van verzuim door werkstress stegen naar wel 3,1 miljard euro in 2019. 
• Deze zijn zo hoog, omdat de gemiddelde burn-out inmiddels 290 dagen duurt en dus veel ziektedagen kost.

Hoe ziet een effectief vitaliteitsprogramma eruit?

Welke vitaliteitsbeleid past het beste bij uw werknemers? Een functiegroep die meer met het hoofd werkt, is wellicht meer geïnteresseerd in kennisontwikkeling, maar is mogelijk ook een groep die juist baat kan hebben bij fysieke beweging. Werknemers die juist lichamelijk belastend werk doen, hebben misschien weer behoefte aan een betere ergonomie en manieren om te ontladen door vrijetijdsevenementen of meditatie. Een effectief vitaliteitsprogramma kan opgedeeld worden in de volgende onderdelen met bijkomstige maatregelen:

• Ergonomie
  • Modern kantoormeubilair;
  • Beschermings- en hulpmiddelen zoals de exoskeletten waarmee TNO experimenteert.
• Beweging
  • Sportabonnement bij sportschool in de buurt;
  • Sportmogelijkheden op werklocatie;
  • Sportgroep onder collega’s maken, bijvoorbeeld door na werk samen buiten te joggen.
• Voeding
  • Kantine met gezonde opties en bijvoorbeeld gratis vers fruit;
  • Een gezonde kookcursus als bedrijfsuitje.
• Sociale gezondheid
  • Informele vrijetijdsruimtes, om bovendien het contact tussen collega’s op kantoor te verbeteren;
  • Uitjes en events om de samenwerking en de sfeer binnen teams te versterken;
  • Goede werkrelatie behouden en aandacht naar werknemers vanuit leidinggevenden.
• Mentale gezondheid
  • Gezamenlijke yoga en meditatielessen, om even los te kunnen komen van het werk;
  • Stilteruimtes, om even ‘offline’ te gaan en te mediteren;
  • Een vertrouwenspersoon die laagdrempelig te benaderen is en waarbij werknemers zich veilig voelen om problemen te melden.

Takeaways

• Vitaliteit op het werk wordt steeds belangrijker, omdat het zorgt voor gezonde en duurzaam inzetbare medewerkers en bovendien voor minder ziekteverzuim en hogere productiviteit.
• Vitaliteit bij werknemers uit zich in energie, motivatie en veerkracht.
• De belangrijkste redenen voor Nederlandse werkgevers om te investeren in vitaliteit zijn het aantrekken en behouden van talent, het verbeteren van de medewerkerstevredenheid, het verbeteren van de werk-privé balans en het verminderen van stress onder werknemers.
• Een vitaliteitsprogramma zorgt voor verlaagd ziekteverzuim, minder bedrijfsongevallen, grotere productiviteit en meer klantengroei.
• Vitaliteit gaat hand in hand met duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers en heeft dus ook voordelen voor op de lange termijn.
• Een goed vitaliteitsprogramma verbetert de reputatie van werkgevers bij potentiële werknemers, maar ook bij klanten. Bovendien stralen gelukkige werknemers dit ook uit, wat een positief effect heeft op de relaties met klanten.
• Vitaliteit heeft een preventieve werking. Doordat medewerkers gezonder en veerkrachtiger zijn, wordt de kans op verzuim kleiner. 
• Om duurzame inzetbaarheid te bewerkstelligen, is het belangrijk dat er een goede balans is tussen werk en privé. Hiervoor is het belangrijk dat u rekening houdt met de privé omstandigheden van uw werknemers als het gaat om hun werktijden en werkbelasting.
• Een effectief vitaliteitsprogramma bestaat uit goede ergonomische werkplekken, voldoende beweging, gezonde voeding, sociale en mentale gezondheid. Op al deze gebieden kunt u als werkgever maatregelen nemen.