Duurzaam inzetbaar personeel: hoe zorgt u voor een gezonde en motiverende werkomgeving?

Duurzaam inzetbaar personeel wordt met de huidige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in onze samenleving een topprioriteit voor werkgevers. Hoe zorg je voor een gezonde en gemotiveerde werkomgeving terwijl er op de arbeidsmarkt de komende vijf jaar een ‘revolutionaire transitie’ gaat plaatsvinden volgens Geert-Jan Waasdorp, oprichter en directeur van Intelligence Group. Meer en meer gaan werknemers als ZZP’ers werken en verlaten de vastigheid van de normale baan. Momenteel is er sprake van krapte, schaarste en mismatch tussen wat werknemers bieden en dat wat werkgevers vragen op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd zijn de zorgen bij werkgevers om het ziekteverzuim erg groot. Hoe zorgt u voor een gezonde en gemotiveerde werkomgeving om uw personeel duurzaam inzetbaar te houden?

Duurzaam inzetbaar personeel

Als u duurzaam inzetbaar personeel wenst dan zult u als werkgever het welzijn en de gezondheid van werknemers centraal moeten stellen. Dit is essentieel om over langere tijd als bedrijf of organisatie optimaal te kunnen presteren. De praktijk blijkt weerbarstig en slechts een klein gedeelte van de bedrijven slaagt erin om de gezondheid en het welzijn van personeel over langere tijd centraal te stellen. Stress en burn-out zijn schering en inslag bij veel bedrijven, wat weer leidt tot ziekteverzuim en extra kosten voor vervanging van ziek personeel. 

We schreven eerder een blog over hoe u beleidsmatig duurzame inzetbaarheid van uw personeel kunt bevorderen.

Duurzaam inzetbaar personeel vitaal voor Maritieme sector

Duurzaam inzetbaar personeel is belangrijk voor vitale sectoren in de Nederlandse economie. Een daarvan is de maritieme sector of het maritieme cluster.

Het maritieme cluster: economische motor voor Nederland

Het maritieme cluster is een ware economische motor voor Nederland en behoort tot de wereldtop. In 2021 maakte het cluster een totale omzet van 79,4 miljard waarvan de directe  toegevoegde waarde voor Nederland ongeveer 22,3 miljard bedroeg. Ten opzichte van 2020 werd een toename van 13% gerealiseerd. Al met al is het maritieme cluster goed voor 3,2% (2021) van het bruto binnenlands product(bbp) van Nederland. 

Personeel in het maritieme cluster

De bedrijven binnen het maritieme cluster hadden in 2021 gezamenlijk 284.500 man aan personeel in dienst. 

• Hiervan waren ongeveer 195.900 werknemers direct werkzaam voor de gezamenlijke bedrijven in het cluster. 
• Het maritieme cluster was goed voor 2,9% van alle werkgelegenheid in Nederland.
• Het maritieme cluster exporteerde voor een bedrag van ruim 40,6 miljard.
• Dat betekende een groei van 7,8 miljard ten opzichte van het jaar 2020. 
• Ten opzichte van de totale export in 2021 vanuit Nederland(587 miljard euro) betekende het een aandeel van 6,9%. 

Duurzaam inzetbaar personeel is van vitaal belang

Zoals we zien speelt de maritieme sector een belangrijke rol in de Nederlandse economie. Duurzaam inzetbaar personeel is in deze sector dan ook van vitaal belang. 

Als u uw personeel tot het pensioen inzetbaar wilt houden dan zult u een aantal maatregelen moeten nemen. Een belangrijke maatregel is het stimuleren van continue leren en trainen en begeleiden van uw werknemers gedurende hun gehele carrière bij u in het bedrijf of organisatie.  Met het stimuleren van een positieve leercultuur creëert u een omgeving waarin uw werknemers mee kunnen groeien met de veranderingen binnen uw bedrijf. Zij kunnen ook beter hun talenten ontwikkelen en werken aan hun carrière. 

Werknemers die zich niet erkend voelen door hun werkgever gaan snel op zoek naar een andere werkgever en volgens onderzoek in de VS van Gallup verliezen bedrijven hiermee juist de meer getalenteerde werknemers. 

Duurzaam leren is de toekomst 

In 2020 had 50% van de  werknemers in het maritiem cluster een gemiddelde opleiding. Dit is opvallend want het landelijk gemiddelde was maar 39%. Het aantal werknemers met een HBO- of WO opleiding maakte slechts 29% uit van alle werknemers binnen het cluster. Afgezet tegen het landelijk gemiddelde van 41% was dit laag.  Deze cijfers zijn van belang voor de nabije toekomst, omdat werknemers steeds meer te maken krijgen met complexere werkprocessen. Digitalisering van werkprocessen maakt laaggeschoold personeel overbodig en eist van gemiddeld hoog opgeleid personeel hogere competenties. Er zullen vaker hogere eisen worden gesteld aan het personeel en dat maakt een positieve leercultuur binnen de sector steeds belangrijker.

Hoe zorgt u voor een gezonde werkomgeving?

U zorgt voor een gezonde werkomgeving door in eerste instantie aan de eisen van de arbowet te voldoen. Het arbobesluit verplicht u de arbeid zo te organiseren dat de veiligheid en de gezondheid van uw werknemers niet in het geding komen door zowel fysieke als mentale belasting. Hierbij moet u letten op:

• inrichting arbeidsplek;
• werk-en productiemethode;
• hulpmiddelen;
• persoonlijke beschermingsmiddelen.

Bij het inrichten van een gezonde werkplek moet u rekening houden met:

• goede ergonomie;
• juiste temperatuur;
• voldoende luchtverversing;
• juiste verlichting;
• beperkt lawaai.

In een gezonde werkomgeving gedijen werknemers beter, ze zijn meer gemotiveerd, fysiek en mentaal gezonder en productiever.

Ergonomie voor duurzaam inzetbaar personeel

Een goede ergonomie is essentieel als u uw personeel duurzaam inzetbaar wil houden. Vitale werknemers zijn voor 83% productief, afgezet tegen werknemers met een slechte gezondheid waarvan de productiviteit 65% is, is dit een verschil van 18% wat u potentieel aan productiviteit verliest. 

Slijtage aan het bewegingsapparaat

Als werknemers in een verkeerde houding moeten werken omdat zij niet de juiste apparatuur hebben om mee te werken of als zij niet goed getraind en begeleidt worden in het bedienen van machines dan treedt sneller slijtage aan het bewegingsapparaat op en wordt de kans op ziekte en verzuim groter.  Zo moet op een boorplatform een Floorhand bijvoorbeeld 12 uur achtereen zwaar en gevaarlijk werk doen zoals het mixen van chemicaliën en de boormodder. De werkdruk tijdens de werkzaamheden is ook hoog. Als machines en gereedschap niet ergonomisch verantwoord zijn is slijtage onvermijdelijk.

Wat kunt u doen om de ergonomie te verbeteren?

• Laat u adviseren door een ergonoom met ervaring in uw branche.
• Stel apparatuur zo af dat werknemers veilig kunnen werken, waarbij de houding waarin werknemers moeten werken zo min mogelijk lichamelijk belastend is.
• Stimuleer uw werknemers feedback te geven door regelmatig te vragen naar hun ervaringen met de ergonomie van hun werkplek. Staan bijvoorbeeld beeldscherm wel op de juiste hoogte? Is de lucht in de werkruimten wel fris? Wat zijn hun ideeën over verbeteringen betreffende de ergonomie? 
• Adviseer u werknemers over ergonomie en geef voorlichting over het gebruik van apparatuur.
• Stimuleer uw werknemers om regelmatig te bewegen. Maak hierbij gebruik van applicaties zoals de Stepsapp.

Betere werk-privé balans voor duurzaam inzetbaar personeel

Naast het aanbieden van betere ergonomie op de werkplek is het bevorderen van een goede werk-privé balans een must om de duurzame inzetbaarheid van personeel te verbeteren. Met een betere werk-privé balans zullen uw werknemers zich beter en vitaler voelen. Dit heeft ook flink wat voordelen voor u als werkgever:

• vitale werknemer zijn minder vaak ziek;
• werknemers veranderen niet snel van baan;
• productiviteit van werknemers neemt toe;
• versterking van uw Employer Branding.

Hoe bevordert u een goede werk-privé balans bij uw werknemers?

Om te weten of uw werknemers (potentieel) last hebben van een verstoorde werk-privé balans is het raadzaam een Preventief Medisch Onderzoek(PMO) gericht op werk-privé balans te laten uitvoeren. Met een PMO kunt u beter screenen of werknemers kampen met negatieve gezondheidseffecten door een verstoorde werk-privé balans. Met de resultaten heeft u beter inzicht in wat er speelt en kunt u maatregelen nemen voor preventie. Het aanbieden van een PMO is tevens een verplichting die de Arbowet oplegt. 

Maatregelen om de werk-privé balans te bevorderen: 

• Lean werken: ga met uw werknemers om tafel over de inrichting van werkprocessen. Wat is naar hun mening gezond werken en hoe kan dat binnen de eisen van het werk? Hoe kan een werkdag het beste worden ingericht?
• Meer inspraak met betrekking tot werkroosters: geef uw werknemers meer inspraak bij het maken van de werkroosters.
• Herziening van ploegendiensten: betrek de ondernemingsraad(OR) bij het herzien van ploegendiensten. Zet in op een 9-urige ploegendienst voor overdag of een 8-urige ploegendienst in de nacht. Op een booreiland zal dat misschien niet lukken gezien de ploegendiensten 12 uur lang zijn, maar daar waar het kan moet u het proberen.
• Flexibel werken: geef uw werknemers de keus om enkele dagen bijvoorbeeld thuis te werken of vanaf een andere locatie. 
• Resultaatgericht werken: Beoordeel uw personeel op de kwaliteit van het afgeleverde werk in plaats van hun aanwezigheidsplicht op kantoor.

Conclusie

Duurzaam inzetbaar personeel is de ruggengraat van succesvolle bedrijven, vooral in vitale sectoren zoals de maritieme industrie. Met de toenemende digitalisering en de komende “revolutionaire transitie op de arbeidsmarkt” is het vasthouden van gekwalificeerd personeel een must. Investeer daarom in continue leren, stressvermindering en een gezonde werkomgeving. Deze factoren, samen met een betere werk-privé balans en flexibele werkmethoden, vormen de pijlers voor langdurige productiviteit en het creëren van een gezonde en motiverende werkomgeving. Hiermee wordt het succes van zowel uw werknemers als uw bedrijf bevorderd.