In de Nederlandse maritieme strategie 2015-2025 wordt de jaarlijkse uitstroom van werknemers uit de zeevaartsector niet als problematisch gezien. Integendeel, men stelt dat er belangrijke kennis naar de offshore, waterbouw, havens en maritieme dienstverleners vloeit waardoor ook andere bedrijven profiteren. Anno 2023 zullen werkgevers in de zeevaartsector daar misschien anders over denken. De effecten van de vergrijzing en naweeën van de coronapandemie hebben de krapte op de arbeidsmarkt doen toenemen. Daarom richten we ons vandaag op een cruciaal element voor het succes van uw organisatie: het ontwikkelen en implementeren van een beleidsplan voor duurzame inzetbaarheid. Dit is niet zomaar een strategisch document, maar kan een blauwdruk zijn voor een vitale en veerkrachtige organisatie, waarbij uw medewerkers centraal staan.

Het belang van duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid is het vermogen van uw medewerkers om nu en in de toekomst toegevoegde waarde te leveren, zowel voor uw organisatie als voor zichzelf. In de offshore, maritieme en energiesector, waar de uitdagingen groot en dynamisch zijn, is dit van onschatbare waarde. Door te investeren in de fysieke en geestelijke gezondheid, scholing en productiviteit van uw personeel, waarborgt u hun gezondheid en vitaliteit tot aan hun pensioenleeftijd.

Analyse: de basis leggen voor beleid

Elk beleidsplan begint met een grondige analyse van de huidige situatie. Kijk naar de specifieke omstandigheden, ontwikkeling en wensen van uw medewerkers in alle fasen van hun leven en loopbaan. Betrek hierbij externe data en benchmarks uit de industrie om een duidelijk beeld te krijgen van waar uw organisatie staat ten opzichte van sectorgenoten.

Denk hierbij aan zaken als werkomstandigheden op zee of op platforms, de impact van lange periodes van afwezigheid van thuis en de unieke fysieke en mentale uitdagingen die uw sector met zich meebrengt. We maken het concreter met het volgende voorbeeld van een werknemer op een offshore olieplatform. De werkomstandig- heden op een olieplatform zijn vaak extreem. Werknemers hebben te maken met:

• lange werkdagen
• zware fysieke arbeid;
• blootstelling aan gevaarlijke machines
• wekenlang leven op een afgelegen locatie 
• werken en slapen op praktisch dezelfde plek
• continue blootstelling aan lawaai, trillingen
• weinig tot geen privacy

Uitdagingen in de offshore, maritieme en energiesector

Dit brengt diverse uitdagingen met zich mee voor de duurzame inzetbaarheid van deze werknemers, uitdagingen die goed moeten worden geanalyseerd. De diverse uitdagingen zijn:

• fysieke uitdagingen; het werk vergt veel van het lichaam van uw werknemers 
• mentale en emotionele uitdagingen; isolatie, lawaai en druk kunnen leiden tot stress en mentale gezondheidsproblemen
• werk-privébalans
• veiligheid en training
• loopbaanontwikkeling en scholing

Deze uitdagingen dient u grondig te analyseren voor u de volgende stap in uw beleidsplan kunt maken. Een juiste analyse is essentieel voor de duurzame inzetbaarheid van werknemers in dergelijke veeleisende omgevingen.

Plan van aanpak ontwikkelen voor duurzame inzetbaarheid

Als u een juiste analyse heeft gemaakt van de omstandigheden waarin uw werknemers moeten werken en de impact ervan op hun duurzame inzetbaarheid, dan bent u klaar voor de volgende stap; het ontwikkelen van een plan van aanpak.

In het plan van aanpak formuleert u voor elke uitdaging die u heeft geïdentificeerd een oplossing of maatregel. In de analyse van de omstandigheden werknemer op het offshore olieplatform, hebben we zoals u heeft kunnen zien de volgende uitdagingen geïdentificeerd:
Fysieke uitdagingen. Het werk vergt veel van het lichaam van uw werknemers. Wat kunt u doen? Geef aandacht aan fysieke gezondheid:

•  regelmatige medische check-ups
•  fitnessprogramma’s
• ergonomische werkplekken  

Mentale en emotionele uitdagingen. Isolatie, lawaai en druk kunnen leiden tot stress en mentale gezondheidsproblemen. Welke maatregelen kunt u hier tegen nemen:

• psychologische ondersteuning
•  stress management programma’s
• mogelijkheden voor sociale interactie 

Werk-privébalans; langdurig weg zijn van familie en vrienden kan een flinke tol eisen van werknemers. Wat kunt u doen om dit oplossen: 

• flexibel verlof
• communicatiemiddelen met het thuisfront

Veiligheid en training, het werk kent potentiële risico’s in verband met de machines en gevaarlijke ruimten waarin werknemers moeten werken. Wat zijn mogelijke maatregelen?

•  continue training in veiligheidsprocedures
•  het gebruik van beschermende uitrusting cruciaal

Loopbaanontwikkeling en scholing van werknemers is noodzakelijk om ontwikkelingen bij te kunnen benen. Oplossing: 

• Werknemers moeten de mogelijkheid hebben om nieuwe vaardigheden te leren en door te groeien, wat bijdraagt aan hun motivatie en betrokkenheid. Dit vergroot hun mogelijkheden om door te blijven werken tot hun pensioenleeftijd.

Als u klaar bent met het opstellen van een plan van aanpak dan is het tijd voor de effectuering ervan. We gaan dan van papier naar praktijk.

Implementatie: van papier naar praktijk

Een succesvolle implementatie van een beleidsplan om duurzame inzetbaarheid te realiseren, nadat u een juiste analyse en het plan van aanpak heeft gemaakt, vereist een breed draagvlak. Dit betekent het betrekken van management, preventiemedewerkers en uw werknemers. 

Rol preventiemedewerkers bij beleidsplan duurzame inzetbaarheid 

Preventiemedewerkers staan met hun poten in de modder, of zeebenen op het dek. Zij kunnen de noodzakelijke brug slaan tussen management en werknemers.

Taken van een preventiemedewerker:

• Een preventiemedewerker is vaak een centraal aanspreekpunt voor werknemers, arbodeskundigen en werkgevers als het gaat om de arbeidsomstandigheden binnen het bedrijf of organisatie.
• Op het gebied van veiligheid heeft een preventiemedewerker een zogenaamde signaalfunctie. Hij trekt aan de bel bij het management als het met de veiligheid niet goed zit. 
• Een preventiemedewerker geeft vaak voorlichting over het werken met gevaarlijke stoffen, het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en het onderhoud van apparatuur.

Vergeet niet naast de preventiemedewerker ook de personeelsvertegenwoordiging of OR te betrekken. In zaken die gaan om de arbeidsomstandigheden hebben de personeelsvertegenwoordiging en de OR instemmingsrecht.

Implementatie duurzame inzetbaarheid in de offshore, maritieme en energiesector

• Ontwikkel een tijdlijn met specifieke mijlpalen voor de implementatie van het beleidsplan. 
• Deze mijlpalen behelzen de oplossingen of maatregelen voor de uitdagingen die u heeft geïdentificeerd en vastgelegd in het plan van aanpak.

Verantwoordelijkheden en taken toewijzen

• Wijs duidelijke verantwoordelijkheden en taken toe aan teamleden en afdelingen.
• Zorg voor een duidelijke communicatiestroom en regelmatige updates over de voortgang.

Benodigde middelen toewijzen bij beleidsplan duurzame inzetbaarheid

• Bepaal welke middelen (financieel, personeel, materieel) nodig zijn om de maatregelen te implementeren.
• Zorg ervoor dat deze middelen toegankelijk en beschikbaar zijn voor de betrokken teams en afdelingen.

Implementatie en monitoring

• Start de implementatie van het plan, met regelmatige monitoring en evaluatie van de voortgang ten opzichte van de gestelde doelen en mijlpalen.
• Stel het plan bij indien nodig, op basis van feedback en nieuwe inzichten.

Feedback en aanpassing

• Verzamel feedback van werknemers en stakeholders om de effectiviteit van het beleidsplan te evalueren.
• Pas het plan aan op basis van deze feedback om de duurzame inzetbaarheid voortdurend te verbeteren.

Cultuur en leiderschap

Cultuur en leiderschap zijn cruciaal in dit proces. Een leiderschapsstijl die open staat voor feedback, gericht is op samenwerking en medewerkers betrekt bij besluitvormingsprocessen kan de betrokkenheid en motivatie significant verhogen. Ook is het belangrijk om een werkcultuur te creëren waarin gezondheid en welzijn voorop staan.

Aandacht voor specifieke uitdagingen

In de offshore, maritieme en energiesector zijn er specifieke uitdagingen, zoals het werken in multiculturele en wisselende teams. Focus op teambuilding en diversiteitstraining om deze uitdagingen aan te gaan.

Vitaliteit en gezondheid garantie duurzame inzetbaarheid

Het bevorderen van vitaliteit is een integraal onderdeel van duurzame inzetbaarheid. Dit kan variëren van het bieden van gezonde voeding en fitnessfaciliteiten tot het bespreekbaar maken van gezondheidsrisico’s, zoals stress of ouderdomsklachten.

Employability: klaar voor de toekomst 

Zorg ervoor dat uw medewerkers zich voortdurend kunnen ontwikkelen en aanpassen aan veranderingen in hun werk en op de arbeidsmarkt. Dit betekent investeren in zowel hun persoonlijke als professionele ontwikkeling, en hen de gelegenheid geven om nieuwe vaardigheden te leren via trainingen, coaching en jobrotatie.

Tot slot, onthoud dat duurzame inzetbaarheid een continu proces is. Het vereist constante aandacht, evaluatie en aanpassing. Door te investeren in uw mensen, investeert u in de toekomst en veerkracht van uw organisatie. Ik moedig u aan om deze uitdaging aan te gaan en uw organisatie naar nieuwe hoogten te brengen.

Conclusie

In de kern draait uw beleidsplan voor duurzame inzetbaarheid om het waarborgen van de gezondheid, vitaliteit en productiviteit van uw werknemers, cruciaal voor het succes van uw organisatie in de offshore, maritieme en energiesector. 

U begint met een grondige analyse van de unieke werkomstandigheden en uitdagingen, gevolgd door het ontwikkelen van een plan van aanpak dat zich richt op fysieke en mentale gezondheid, werk-privébalans, veiligheid, training, en loopbaanontwikkeling. 

Implementeer dit plan actief met duidelijke mijlpalen, verantwoordelijkheden, en benodigde middelen, en monitor de voortgang zorgvuldig. Onthoud, duurzame inzetbaarheid is een continu proces dat constante aandacht en aanpassing vereist.

Door te investeren in uw werknemers, versterkt u de toekomst en veerkracht van uw organisatie. Ga deze uitdaging aan en breng uw organisatie naar nieuwe hoogten.

Take-aways

• Grondige analyse: Besteed aandacht aan de unieke uitdagingen en omstandigheden van uw werknemers in de offshore, maritieme en energiesector.

• Plan van aanpak: Ontwikkel specifieke maatregelen voor fysieke en mentale gezondheid, werk-privébalans, veiligheid, training, en loopbaanontwikkeling.
• Actieve implementatie: Zet het plan om in actie met duidelijke mijlpalen, taken, en benodigde middelen.
• Voortdurende monitoring: Evalueer regelmatig de voortgang en stel het plan bij waar nodig.
• Cultuur en leiderschap: Creëer een werkcultuur en leiderschapsstijl die gezondheid, welzijn, en medewerkerbetrokkenheid voorop stellen.
• Focus op vitaliteit: Stimuleer de vitaliteit van uw werknemers door gezonde voeding, fitnessfaciliteiten, en aandacht voor gezondheidsrisico’s.
• Voortdurende ontwikkeling: Zorg dat uw werknemers zich continu kunnen ontwikkelen en aanpassen aan veranderingen.
• Betrek preventiemedewerkers: Gebruik de expertise en het inzicht van preventiemedewerkers om de veiligheid en gezondheid op de werkvloer te bevorderen.

• Communicatie: Zorg voor heldere communicatiekanalen tussen management, werknemers en preventiemedewerkers.
• Diversiteitstraining: Focus op teambuilding en diversiteitstraining; vooral belangrijk in multiculturele en wisselende teams.
• Financiële en materiële middelen: Zorg dat de benodigde financiële, personele en materiële middelen beschikbaar zijn voor het implementeren van het beleidsplan.
• Feedbackloop: Creëer een feedbacksysteem om de effectiviteit van uw beleid te meten en aan te passen aan de behoeften van uw werknemers.